Những bài thơ hay nhất của Tố Hữu
Nếu ví nền văn học Việt Nam là một bầu trời đầy sao thì Tố Hữu là một ngôi sao sáng trên bầu trời sao ấy. Thật vậy, Tố Hữu cái nôi không chỉ của thơ ca mà còn là kim chỉ nam, là một trong những nhà thơ nổi Tiếng đi đầu trong hoạt động cách mạng thời bấy giờ. Trong suốt thời gian hoạt động cách mạng, những vần thơ của ông là nguồn sống, khơi dậy tinh thần cách mạng của toàn dân tộc với những tập thơ đã đi vào lịch sử nước nhà như tập thơ: Từ Ấy(1946), Việt Bắc (1954), Gió Lộng (1961), Ra Trận (1972), Máu và Hoa(1977), Một Tiếng Đờn(1992). Những vần thơ của Tố hữu tố cáo xã hội lúc bấy giờ với mong muốn xóa bỏ áp bức, bóc lột, xây dựng một đất nước với hạnh phúc, độc lập và nhân ái.
Dưới đây, ThuThuatPhanMem.vn đã tổng hợp những bài thơ hay nhất của Tố Hữu để chúng ta cùng nhìn lại những dòng thơ bất hủ để lại cho nhân loại nước nhà như sự khẳng định hùng hồn về sự tự do, độc lập muôn đời.
Bài thơ số 1: Mồ côi
Con chim non rũ cánh
Đi tìm tổ bơ vơ
Quanh nẻo rừng hiu quạnh
Lướt mướt dưới dòng mưa.
Con chim non chiu chít
Lá động khóc tràn trề
Chao ôi buồn da diết
Chim ơi biết đâu về.
Gió lùa mưa rơi rơi
Trên nẻo đường sương lạnh
Đi về đâu em ơi
Phơi thân tàn cô quạnh!
Em sưởi trong bàn tay
Cho lòng băng giá ấm
Lìa cành lá bay bay
Như mảnh đời u thảm!
Con chim non không tổ
Trẻ mồ côi không nhà
Hai đứa cùng đau khổ
Cùng vất vưởng bê tha
Rồi ngày kia rã cánh
Rụi chết bên đường đi...
Thờ ơ con mắt lạnh
Nhìn chúng: "Có hề chi!".
Huế, tháng 10-1937
Bài thơ số 2: Hai đứa trẻ
Tôi không dám mời anh đi xa lạ
Tìm đau thương trong xã hội điêu tàn
Kể làm sao cho hết cảnh lầm than
Lúc trái ngược đã tràn đầy tất cả!
Này đây anh một bức tranh gần gũi:
Nó thô sơ? Có lẽ. Nhưng trung thành.
Nó tầm thường? Nhưng chính bởi hồn anh
Chê chán kẻ bị đời vui hắt hủi.
Hai đứa bé cùng chung nhà một tuổi
Cùng ngây thơ, khờ dại, như chim con
Bụi đời dơ chưa vẩn đục hồn non
Cùng trinh tiết như hai tờ giấy mới.
Ồ lạ chửa! Đứa xinh tròn mũm mĩm
Cười trong chăn và nũng nịu nhìn me.
Đứa ngoài sân, trong cát bẩn bò lê
Ghèn nhầy nhụa, ruồi bu trên môi tím!
Đứa chồm chập vồ ôm li sữa trắng
Rồi cau mày: "Nhạt lắm! Em không ăn!".
Đứa ôm đầu, trước cổng đứng treo chân
Chờ mẹ nó mua về cho củ sắn!
Đứa ngây ngất trong phòng xanh mát rượi
Đây ngựa nga, đây lính thổi kèn Tây.
Đứa kia thèm, giương mắt đứng nhìn ngây
Không dám tới, e đòn roi, tiếng chưởi!
Vẫn chưa hết những cảnh đời đau khổ
Nhưng kể làm chi nữa, bạn lòng ơi!
Hai đứa kia như sống dưới hai trời
Chỉ khác bởi không cùng chung một tổ:
Đứa vui sướng là đứa con nhà chủ
Và đứa buồn, con mụ ở làm thuê.
Bài thơ số 3: Tương tri
Anh không hỏi từ đâu
Em lạc loài trôi tới
Hỏi mà chi em hỡi
Càng thêm tủi lòng nhau!
Anh đã biết rằng em
Sống rày đây mai đó
Trong bụi đời sương gió
Bên xó chợ chân thềm.
Chiều hôm nay gió lạnh
Đẩy em tới buồng anh
Em ơi nghèo không bánh
Anh chỉ có chút tình...
Anh nhìn em không nói
Nhẹ nhẹ để bàn tay
Trên đầu non tóc rối
Rũ rợi xõa ngang mày.
Nhìn anh không chớp mắt
Em chẳng nói năng gì
Hai đứa con phiêu bạt
Bữa ni thành tương tri...
Bài thơ số 4: Đi đi em
Rứa là hết! Chiều ni em đi mãi
Còn mong chi ngày trở lại Phước ơi!
Quên làm sao, em hỡi, lúc chia phôi
Bởi khác cảnh, hai đứa mình nghẹn nói.
Em len lét, cúi đầu, tay xách gói
Áo quần dơ, cắp chiếc nón le te
Vẫn chưa thôi, lời day dứt nặng nề
Hàng dây tiếng rủa nguyền trên miệng chủ!
Biết không em, nỗi lòng anh khi đó ?
Nó tơi bời đau đớn lắm em ơi!
Bàn chân em còn luyến tiếc không rời
Nơi em đã cùng anh vui phút chốc.
Những đêm tối, anh viết bài em học
Cho em quên bớt nỗi nhọc ban ngày
Nơi bao nhiêu âu yếm tuổi thơ ngây
Anh đã trút cho lòng em tất cả!
Em ngoái cổ nhìn anh ta chỉ trả
Thầm cho nhau đôi mắt ướt ly sầu!
Biết làm sao, em hỡi, nói cùng nhau ?
Tiếng chưởi mắng vẫn phun hoài, nhục nhã!
Thì em hỡi! Đi đi, đừng tiếc nữa!
Ngại ngùng chi ? Nấn ná chỉ thêm phiền!
Đi đi em, can đảm bước chân lên
Ừ đói khổ đâu phải là tội lỗi!
Anh mới hiểu: càng ngậm ngùi khổ tủi
Càng dày thêm uất hận của lòng ta
Nuôi đi em, cho đến lớn, đến già
Mầm hận ấy trong lồng xương ống máu
Để thêm nóng mai kia hồn chiến đấu
Mà hôm nay anh đã nhóm trong lòng!
Bài thơ số 5: Tháp đổ
Ai lẩn thẩn đem màu tươi hoa lá
Rắc trên cành khô chết nhựa trong cây ?
Ai khờ dại nhặt từng viên gạch rã
Băng bó sườn cổ tháp đã lung lay ?
Cây dù gượng xanh lại ngày xuân cũ
Tháp dù mong hàn lại vết phong sương
Mộng ảo tất! Gió lùa cây xiêu đổ
Tháp chênh vênh tan sập dưới chân tường
Thi sĩ hỡi! Đi tìm chi vơ vẩn
Trong hồn già đã chết những yêu mơ ?
Có lành đâu vết thương đầy oán hận
Có tan đâu khi uất tự bao giờ ?
Này hãy nghe cả lâu đài xã hội
Chuyển rung trong biển máu ngập tràn trề.
Này hãy nghe một thời đang hấp hối
Trong mồ đêm dĩ vãng sắp lui về.
Hãy cắt đứt những dây đàn ca hát
Những sắc tàn vị nhạt của ngày qua
Nâng đón lấy màu xanh hương bát ngát
Của ngày mai muôn thuở với muôn hoa.
Bài thơ số 6: Hãy đứng dậy
Người ta lớn bởi vì ngươi cúi xuống
Hỡi nhân dân hãy đứng thẳng lên!
(Ma-rat)
Người ta lớn bởi vì ngươi quỳ xuống
Có gì đâu ta cầu khẩn van lơn?
Có gì đâu ta ôm mối căm hờn?
Hãy đứng dậy, ta có quyền vui sống!
Ai đi gõ vào cửa lòng lạnh ngắt
Và thiết tha năn nỉ với hồn say
Trên muôn thây, tiệc rượu máu tràn đầy?
Không! Không thề sống như bầy hành khất!
Hãy đứng dậy! Ta có quyền vui sống!
Cứ tan xương, cứ chảy tuỷ, cứ rơi đầu!
Mỗi thây rơi sẽ là mỗi nhịp cầu
Cho ta bước đến cõi đời cao rộng.
Bài thơ số 7: Hồn chiến sĩ
Em hãy vặn dây đàn lên tí nữa
Và hãy cao giọng hát khúc sầu bi
Đưa ngón tay nhỏ mềm, em hãy lựa
Tiếng đàn sao cho nức nở, lâm ly!
Em không khóc, nhưng sao anh muốn khóc
Em không than, anh lại những buồn đau
Con chim non không đợi chờ cánh mọc
Cơ khổ em mới ngần ấy tuổi đầu!
Vui sao được, hở em, thân gầy gõ
Ôm đàn đi chưa vững trên đường mòn
Trí vẩn vơ nghĩ đến đàn em nhỏ
Vây quan giường mẹ ốm ngóng chờ con.
Trẻ nhà sang nô đùa trong bóng mát
Em lạnh lùng nhìn chúng, bước chân qua
Em mạnh bạo chống bất công, tàn ác
Không cầu xin, không cất tiếng kêu ca
Em sẵn có linh hồn người chiến sĩ
Ngạo nghễ cười với nắng sớm sương đêm
Buông tiếng dây não nùng em mai mỉa
Cả một thời dưới ách nặng, nằm im!
Bài thơ số 8: Ly rượu thọ
Mã Chiếm Sơn buông cương và ngẫm nghĩ
Ngựa rung đầu hí lạnh giữa tàn quân
Đồi phong xa bốc khói, đỉnh non gần
Đã khuất phục dưới lá cờ binh Nhật.
Trán kiêu hãnh lần đầu trông xuống đất
Mã nghẹn ngào: "Thôi hết, Mãn Châu ơi!"
Và quân binh cúi lặng chẳng nên lời...
Rồi từ đó, và gươm vàng võ phục
Và cừu hận và lòng sôi rửa nhục
Mã chôn sâu trong một cõi trời riêng
Buông hồn đau, liễu rủ suối ưu phiền.
Cốt oanh liệt đã khoác màu ẩn sĩ
Rượu cứ rót cho say sưa lạc hỉ
Đàn ca lên cho át tiếng đầu rơi
Dưới gươm bay vun vút loáng xanh trời.
Mãn Châu quốc đang những giờ hấp hối
Gượng kêu lên, hỡi ôi lời trăn trối:
"Chiếm Sơn đâu, cứu nước, Chiếm Sơn ơi!"
Thì nơi kia Mã vén trướng, tươi cười
Cúi lạy mẹ chúc mừng ly rượu thọ.
Đào xuân thắm dâng hương vào cửa sổ
Bạc xuân trong rắc trắng mái hành lang.
Mẹ ngồi yên, như cốc nước e tràn
Không dám động - và nhìn con lặng lẽ
Nhưng mắt yếu bỗng rưng rưng ngấn lệ
Trán nhăn nheo bỗng ửng máu tim già
Và bàn tay run rẩy đỡ ly ngà
Bỗng quật xuống nền hoa: ly rượu vỡ!
Ly rượu vỡ tan tành. Ôi bỡ ngỡ
Ôi hãi hùng. Mã tướng run toàn thân!
Lần đầu tiên, Mã tướng run toàn thân!
Ngoài chiến địa, Chiếm Sơn hằng ngạo nghễ
Trông lửa đạn là trò chơi con trẻ
Mà hôm nay Mã tướng run toàn thân
Mà hôm nay Mã tướng chết hai phần!
Nét nghiêm khắc cong vòng cung môi mỏng
Nghe sôi sục cả linh hồn nóng bỏng.
Người mẹ già thét lớn: "Mã Chiếm Sơn!"
(Mã run lên) "Đâu giọt rượu căm hờn?
Mãn Châu quốc nghe không mày, rên rỉ
Dưới gót sắt của Phù Tang ích kỷ
Đang mang quân giày xéo cả Trung Hoa
Nước Trung Hoa yêu dấu của lòng ta
Đã thống khổ bởi bao xiềng ngoại quốc!
Chưa vừa ư những tai ương thảm khốc
Đã đè trên dân tộc nước non mày!
Có chi vui sông núi đỏ tràn thây
Mà Mã tướng ngày nay dâng rượu cúc?
Rượu cúc ấy, Chiếm Sơn, là rượu nhục!"
Rừng phương xa loáng bạc nắng lung lay
Hoa đào bay, trước cửa, hoa đào bay
Trong hoa tuyết trắng ngần rơi lả tả...
Và xuân ấy năm nghìn quân của Mã
Đánh tan xương của Nhật, một sư đoàn.
Bài thơ số 9: Xuân lòng
Nắng xuân tưới trên thân dừa xanh dịu
Tàu cau non lấp loáng muôn gươm xanh
Ánh nhởn nhơ đùa quả non trắng phếu
Và chảy tan qua kẽ lá vườn chanh.
Gió nhè nhẹ, hương cỏ cây nhè nhẹ
Thoảng bay lên, hương mạ dưới đồng xa
Tự đâu đó, hương muôn hoa mới hé
Như khói trầm từ đỉnh rộng bao la.
Hơi xuân ấm trả cho trời đất lặng
Tiếng reo ca nhí nhảnh và ngây thơ
Của đàn sáo say phơi mình dưới nắng
Chim nghệ vàng rỉa cánh trên nhành tơ...
Xuân trong sáng, xuân thơm, xuân ríu rít
Nhưng xuân đâu tươi đẹp, không xuân lòng ?
Ôi xuân nay chỉ là xuân lạnh chết
Trong buồn đau phẫn uất của công nông!
Xuân nay chỉ một mùa tang đẫm máu
Lòng người đang thét nỗi bi ai
Đứng phắt dậy ? Hỡi muôn hồn phấn đấu
Phá bất bình, mưu sống cho ngày mai...
Rồi xuân ấy, cả nhân quần vui vẻ
Nắm tay nhau, tuy khác tiếng, màu da
Giẩm chân lên những núi sông chia rẽ
Và ôm nhau thân ái cùng vang ca.
Bài thơ số 10: Dửng dưng
Du khách bảo đây vườn kín đáo
Với hương dìu dịu, ý ngàn xưa
Thời mây xanh nhạt màu hư ảo
Đây xứ mơ màng, đây xứ thơ...
Cô gái thẫn thờ vê áo mỏng,
Nghiêng nghiêng vành nón dáng chờ ai
Ven bờ sông phẳng con đò mộng
Lả lướt đì về trong gió mai...
Thành quách trăm năm sầm mặt lạnh
Ngọn cờ uể oải vật vờ lay
Lâu đài đường bệ màu kiêu hãnh
Áo gấm hài nhung cánh phượng bay.
Ta nện gót trên đường phố Huế
Dửng dưng không một cảm tình chi
Không gian sặc sụa mùi ô uế
Mà nước dòng Hương mãi cuốn đi...
Ý chết đã phơi vàng héo úa
Mùa thu lá sắp rụng trên đường
Mơ chi ảo mộng ngàn xưa nữa ?
Cây hết thời xanh đến tiết vàng!
Ai tưởng ngàn năm nương đất ấy
Mầm non thêm nhựa, lá thêm tươi
Ôi mỉa mai hồn ta chỉ thấy
Rêu hèn sống gửi nhánh khô thôi.
Ai tưởng thiên đường sao nhấp nhánh
Tài hoa tinh kết, ngọc long lanh
Ta chỉ thấy nơi đây mồ lạnh
Chôn linh hồn đắm đuối hư danh.
Việt Bắc(1954)
Bài thơ số 1: Đêm xanh
A! Tiếng hát
Ngọt như đường cát
Của các em
Êm êm
Thanh thanh...
Đêm nay xanh
Trăng cao vòi vọi
Sông nước mênh mang
Anh đi trên bờ Hương Giang
Lòng nghe tiếng hát
Thơm mát
Của các em
Lòng anh bất giác cũng thèm thèm...
Ơi các em, những người lính mới!
Đi, đi, đi! Ôi nhịp đời phơi phới
Trong sáng, đường dài
Ta đều chân: Một! Hai!
Ta đều ca
Lời ca bất tuyệt:
Ôi đất Việt
Yêu dấu
Ngàn năm...
Bài thơ số 12: Tình khoai sắn
Ngày xưa khoai sắn sống lang bang
Bãi cát nghèo khô, mé núi hoang
Như chẳng đòi chi, hồn giản dị
Quanh năm bè bạn, chị em làng
Một bữa, cờ son lên đổi ngôi
Sao thiêng nghiêng xuống những lưng đồi
Sắn khoai hăm hở về dinh chiếm
Quyền sống trên miền rối cỏ hôi
Rồi từ hôm đó, bọc hoàng cung
Lớp lớp khoai xanh mượt vạn vồng
Lòng đất kiêu kiêu nghe nặng củ
Khách dừng âu yếm, ngẩn ngơ trông...
Khoai mãn mùa đi, đến sắn về
Say màu hương mới, dậy hồn quê
Rướn thân lên trải ngàn tay rộng
Như những chàng trai đón bốn bề
Những buổi mai hường, nắng mới tinh
Bên đường sương mát, lá rung rinh
Ta đi trong gió thơm khoai sắn
Lòng nhẹ, vui vui, bát ngát tình...
Bài thơ số 3: Trường tôi
Tặng các chiến sĩ bình dân học vụ
Trường tôi kiểu cách gì đâu
Không ham mái ngói, chẳng cầu tương vôi
Nhà tranh vách đất đủ rồi
Đình quang chiếm chật, được ngồi là hay
Trường tôi vui giữa luống cày
Bến sông, bãi chợ, bóng cây, lưng đồi
Trường tôi vui giữa biển khơi
Chữ reo mặt sóng, chữ ngời ghe câu
Trường tôi vui giữa rừng sâu
Chữ theo đuốc lửa, đêm thâu tiếng người.
Lại đây, ơi bạn mình ơi!
Trường tôi vang vọng rồn lới nước non
Ta nghèo, không mực thì son
Bút tre phấn gạch, bà con tạm dùng.
Nghiêng đầu trên tấm bảng chung
Phơ phơ tóc bạc, bạn cùng tóc xanh
Này em, này chị, này anh
Chen vai mà học, rách lành sao đâu!
I tờ mớm chữ cho nhau...
Bài thơ số 4: Lạnh lạt
Anh đúng bên cầu
Im lặng
Trưa nặng
Trên đầu
Nắng nồng rát mặt
Đôi mi lim dim
Anh nghe con chim
Ngẩn ngơ huýt sáo
Trên cành long não...
Buồn lắm, chim ôi!
Anh nhìn con sông trôi
Nước Hương Giang hiền lành, thanh tịnh
Con đò đủng đỉnh
Căng buồm về đâu?
Trưa hôm nay
-Như bao nhiêu trưa trước-
Khách bước
Qua cầu...
Sao mà nghe như guốc gõ trên đầu!
Anh đứng đó, đã bao nhiêu phiên gác
Gian truân luân lạc
Mình biết riêng mình...
Người đi qua
Rảo gót lặng thinh
Mặc người lính lạ.
Không ai ngó, khôn ai cười chi cả
Người phu xe nghiêng nón đi qua
Em bán nước, chị hàng quà
Lạnh lạt!
Anh đứng đó như tấm bia thủng nát
Giữa muôn tên nguyền rủa âm thầm
Từ thâm tâm
Người Việt.
Anh đứng đó, như một cây khô chết
Xa quê hương
Khát tình thương
ôi buồn biết bao nhiêu!
Bóng ngả sang chiều...
Bài thơ số 5: Cá nước
Tôi ở Vĩnh Yên lên
Anh trên Sơn Cốt xuống
Gặp nhau lưng đèo Nhe
Bóng tre trùm mát rượi.
Anh là Vệ quốc quân
Tôi là người cán bộ
Hai đứa mỏi nhừ chân
Nghỉ hơi ngồi một chỗ.
Gặp nhau mới lần đầu
Họ tên nào có biết?
Anh người đâu, tôi đâu
Gần nhau là thân thiết.
Một thoáng lặng nhìn nhau
Mắt đã tìm hỏi chuyện
Đôi bộ áo quần nâu
Đã âm thầm thương mến
Giọt giọt mồ hôi rơi
Trên má anh vàng nghệ
Anh vệ quốc quân ơi
Sao mà yêu anh thế!
Tôi nhích lại gần anh
Người bạn đường anh dũng
Anh chiến sĩ hiền lành
Tì tay trên mũi súng
Anh kể chuyện tôi nghe
Trận chợ Đồn, chợ Rã
Ta đánh giặc chạy re
Hai đứa cười ha hả
Rồi Bông Lau, Ỷ La
Ba trăm thằng tan xác
Cành cây móc thịt da
Thối inh rừng Việt Bắc.
Tàu giặc đắm sông Lô
Tha hồ mà uống nước
Máu tanh đến bây giờ
Chưa tan mùi bữa trước.
Mồm anh nở rất tươi
Mặt anh vàng thắm lại
Cánh đồng quê tháng mười
Thơm nức mùa gặt hái...
Xa xôi đầu xóm tre xanh
Có bà ru cháu nằm khoanh lòng giã:
"Cháu ơi cháu lớn vái bà
Bố mày đi đánh giặc xa chưa về
Cháu ngoan cháu ngủ đi nhe
Mẹ mày ra chợ bán chè bán rau
Bố đi đánh giặc còn lâu
Mẹ mày cày cấy ruộng sâu tối ngày"
Anh có nghe thấy không
Ơi người anh Vệ quốc?
Chắc có lúc lòng anh
Nhớ nhà anh nhớ lắm
Ơi người bạn hiền lành
Mắt nhìn xa đăm đắm...
Trưa nay trên đèo cao
Ta say sưa vài phút
Chia nhau điếu thuốc lào
Nào anh hút tôi hút.
Rồi lát nữa chia đôi
Anh về xuôi tôi ngược
Lòng anh và lòng tôi
Mang nặng tình cá nước...
Bài thơ số 6: Giữa thành phố trụi
Ðến làm chi đây? Ta đã biết
Ðô thành ta phá hết, lâu rồi!
Tìm chi đây giữa đống gạch vôi
Hoang tàn đổ nát?
Ta đi trên đường đá rát
Ðông lạnh ghê người
Chiếc lá vèo rơi xuống cỏ
Tường xiêu loét đỏ
Mái gãy sườn đen
Mảng buồng son kính vỡ rêu lên
Ô cửa mắt tròn thăm thẳm
Ai lên tiền tuyến đường muôn dặm?
Lại ngồi dưới gốc di lăng
ở đây còn có ai chăng với mình?
- Có!
- Ai nói đó?
A! các anh chiến lũy!
Sắt gỗ giăng thành
Cả các anh
Những di lăng, sấu, gạo
Không tiếc lá cành xanh
Vật ngang đường cản giặc
Các anh nữa, những dòng chữ sắc
- Thân cây tảng đá góc phòng -
Phá tan tấn công Mùa Ðông của Pháp
Bằng than bằng gạch bằng sơn
Nét muôn tay hằn vạn đại căm hờn.
Ta lại bước đi trên đường đá rát
Gõ gót vui nghe tiếng hát
Của mỗi hòn gạch nát mỗi cành khô:
Ngày mai về lại Thủ đô
Ngày mai sống lại từng mô đất này,
Ngày mai xanh lại từng cây
Ngày mai lại đẹp hơn rày hơn xưa,
Mùa đông dài lạnh sẽ qua
Phố ta lại dựng, nhà ta lại về,
Bàn tay đã nắm lời thề
Ra đi quyết phá, ngày về sẽ xây
Từ trong đổ nát hôm nay
Ngày mai đã đến từng giây từng giờ...
Bài số 7: Sợ
Đêm lạnh lều rơm không liếp cửa
Hai đứa mình ôm nhau trên sàn nứa
Nằm bên nhau, nghe má ấm trong tay
Sợ tiếng gà gáy sáng, hết đêm nay...
Bài số 8: Phá đường
Rét Thái Nguyên rét về Yên Thế
Gió qua rừng Đèo Khế gió sang...
Em là con gái Bắc Giang
Rét thì mác rét nước làng em lo
Nhà em phơi lúa chưa khô
Ngô chửa vào bồ, sắn thái chưa xong
Nhà em con bế con bồng
Em cũng theo chồng đi phá đường quan
Con ơi con ngủ cho ngoan
Sang canh trăng lặn, buổi tan mẹ về...
Trên đồi quê
Trăng non mới hé
Đường thì dài, hố xẻ chưa sâu
Chưa sâu thì cuốc cho sâu
Có anh có chị cùng nhau ta đào!
Hì hà hì hục
Lục cục lào cào
Anh cuốc em cuốc
Đá lở đất nhào!
Nào anh bên trai
Nào em bên nữ
Ta thi nhau thử
Ai nào hơn ai vi!
Anh tài thì em cũng tài
Đường dài ta xẻ, sức dai ngại gì.
Đường đi ngoắt ngoéo chữ chi
Hố ngang hố dọc chữ i chữ tờ.
Thằng Tây mà cú vẩn vơ
Có hố này chờ chôn sống mày đây.
Ớ anh ớ chị nhanh tay
Nhanh tay ta cuốc, chôn thây quân thù!
Đêm nay gió rét trăng lu
Rộn nghe tiếng cuốc chiến khu phá đường...
Bài thơ số 9: Bà mẹ Biệt Bắc
Đêm nay trên sàn
Bập bùng ngọn lửa
Mé kể nguồn cơn
Chuyện nhà chuyện cửa:
Con mé có ba
Trai hai gái một
Gái gả chồng xa
Trai còn đứa rốt.
Thằng hai ngày trước
Trốn vào chiến khu
Nó đi cứu nước
Làm lính cụ Hồ.
Một hôm lính lệ
Theo thằng quan châu
Đến nhà hoạnh hoẹ:
"Con mày đi đâu ?"
Tôi sợ khiếp quá
Lạnh chân lạnh tay
Đứng trơ như đá
Hồn bay vía bay!
Ông Ké lắc đầu
Một hai không biết
Nó đỏ mũi trâu:
"Nói không, ông giết!"
Nó giật mái tranh
Nó tìm lục khắp
Lấc láo nhìn quanh
Như thằng ăn cắp
Nó tung bát đĩa
Nó đập héc vài
Nó gầm nó quát
Đá đít tạt tai.
Suốt ngày nó phá
Nó chẳng thấy gì
Nó trói thằng cả
Lôi ông Ké đi
Nó khảo nó tra
Bố con nhừ tử
Rồi tha ông già
Còn con nó giữ
Nó nộp cho Tây
Đày đâu không biết
Biền biệt lâu ngày
Nghe đồn nó chết...
Nó lành như đất
Tội nghiệp con tôi
Tây nó giết mất
Con ơi, con ơi!"
Phên nan gió lọt lạnh lùng
Ngọn lửa bập bùng, mé khóc rưng rưng
Nghẹn ngào chuyện cũ nửa chừng...
"Từ đó ở nhà
Gieo neo túng quá
Hai ông bà già
Vợ thằng con cả.
Rồi ông Ké mất
Nhà lại còn hai
Mẹ con quần quật
Kiếm ăn qua ngày.
Bữa đói bữa no
Chạy quanh chẳng đủ
Ngày đôi bát ngộ
Lên rừng đào củ...
Tưởng rồi chết tất
Biết đâu có ngày
Trời còn có mắt
Cụ Hồ về ngay
Cụ Hồ ra lệnh
Đuổi Nhật đuổi Tây
Cụ Hồ cho đánh
Lấy hết châu này.
Thằng châu con chó
Cúp đuôi chạy dài
Mả bố nhà nó
Nịnh Tây hết thời
Ôi trời, sướng quá
Dân kéo về châu
Rầm rập hể hả
Mổ bò mổ trâu
Cờ treo đỏ chói
Trên nóc trên cây
Pí lè inh ỏi
Suốt đêm suốt ngày
Cụ Hồ mở nước
Chia thóc cho dân
Tôi cũng lĩnh được
Tôi cũng có phần!
Rồi ba tháng sau
Thằng hai ngày trước
Chẳng biết ở đâu
Chạy về bất chợt.
Thoạt trông thấy nó
Tôi chẳng biết ai
Nó cao hơn bố
Tôi chỉ bằng vai.
Bộ nó rõ oai
Vai thì đeo súng
Ngực chéo hai quai
Áo thì thắt bụng
Đầu nó đội mũ
Có cái sao vàng
Trước nó lam lũ
Bây giờ thấy sang!
Tôi ôm lấy nó
Tôi kể trước sau
Nỗi nhà mất bố
Nỗi anh chết tù...
Mắt nó đỏ nọc
Nó cầm tay tôi:
"Mé ơi đừng khóc
Nước độc lập rồi!"
Tôi bảo con tôi:
"Mày đi tao nhớ
Tuổi đã lớn rồi
Liệu mà cưới vợ".
Nó chỉ cười khì
"Vợ con gì gấp!
Con còn phải đi
Giữ gìn độc lập!"
Ở chơi ít bữa
Nó hát cả ngày
Dọn nhà sửa cửa
Xới vườn luôn tay.
Rồi nó xung phong
Vào Nam đánh giặc,
"Bao giờ giặc xong
Lại về Việt Bắc!"
Tôi bảo: "Mày đi
Mày lo cho khoẻ
Đừng nghĩ lo gì
Ở nhà có mé..."
Từ ấy đến nay
Ngày đêm tôi khấn
Tôi mong có ngày
Nó về thắng trận..."
Bài thơ số 10: Bà Bủ
Bà Bủ nằm ổ chuối khô
Bà Bủ không ngủ bà lo bời bời...
Đêm nay tháng chạp mồng mười
Vài mươi bữa nữa Tết rồi hết năm.
Bà Bủ không ngủ bà nằm
Bao giờ thằng út về thăm một kỳ
Từ ngày nó bước ra đi
Nó đi giải phóng đến khi nào về ?
Bao giờ hết giặc về quê ?
Đêm đêm Bà Bủ nằm mê khấn thầm...
Bà Bủ không ngủ, bà nằm
Càng lo càng nghĩ, càng căm càng thù
Ngoài hiên gió núi ù ù
Mưa đêm mưa tự chiến khu mưa về...
Đêm nay bộ đội rừng khe
Mưa ướt dầm dề, gió buốt chân tay
Nó đi đánh giặc đêm nay
Bước run, bước ngã, bước lầy, bước trơn
Nhà còn ổ chuối lửa rơm
Nó đi đánh giặc đêm hôm sưởi gì ?
Năm xưa cơm củ ngon chi
Năm nay cơm gié nhà thì vắng con!
Bà Bủ gan ruột bồn chồn
Con gà đã gáy đầu thôn sáng rồi...
Bài thơ số 11: Mưa rơi
Mưa rơi đầm lá cỏ
Mái tóc em ướt rồi,
Đôi má em bừng đỏ
Muốn hôn quá... mà thôi
Sợ em mình xấu hổ
Cầm hai bàn tay nhỏ
Xa nhau, chẳng muốn rời.
Em đi, đường đất mưa rơi
Bùn non son quánh chân đồi Phù Ninh
Em đi anh nhớ dáng hình
Cái khăn mỏ quạ, cái mình áo nâu
Chiều nay heo hút rừng sâu
Mưa nguồn suối lũ biết đâu mà tìm?
Ước gì anh hoá thành chim
Bay theo em, hót cho tim đỡ buồn!
Gió lộng (1961)
Bài thơ số 1: Xưa… nay
Xưa là rừng núi, là đêm
Giờ thêm sông biển, lại thêm ban ngày
Ta đi trên trái đất này
Dang tay bè bạn, vui vầy bốn phương
Trên bãi Thái Bình dương sóng gió
Phơi phới bay cờ đỏ sao vàng
Chúng ta đứng thẳng hiên ngang
Sáng ngời một ngọn hải đăng hòa bình.
Cảm ơn Người, Hồ Chí Minh vĩ đại
Bốn nghìn năm, ta lại là ta.
Việt Nam dân chủ cộng hòa
Hôm nay mười tuổi cầm hoa tặng Người.
Bài thơ số 2: Quê mẹ
Huế ơi, quê mẹ của ta ơi!
Nhớ tự ngày xưa, tuổi chín mười
Mây núi hiu hiu, chiều lặng lặng
Mưa nguồn gió biển, nắng xa khơi...
Tiếng hát đâu mà nghe nhớ thương!
Mái nhì man mác nước sông Hương
Hà ơi, tiếng mẹ ru nhè nhẹ
Cay đắng bao nhiêu nỗi đoạn trường!
Ôi những đêm xưa, tối mịt mùng
Con nằm bên mẹ, ấm tròn lưng
Ngoài hiên nghe tiếng giày đi rỏn
Mẹ bấm con im: Chúng nó lùng
Con hỏi vì sao chúng nó tìm
Tìm ai, con hỏi, mẹ rằng: Im!
Mẹ ơi, đời mẹ buồn lo mãi
Thắt ruột mòn gan, héo cả tim
Mẹ không còn nữa, còn đây Huế
Con lớn lên, con biết lẽ rồi:
Nước mất nhà tan, đời khổ thế
Không làm nô lệ đứng lên thôi!
Con lớn lên, con tìm Cách mạng
Anh Lưu, anh Diểu dạy con đi
Mẹ không còn nữa, con còn Đảng
Dìu dắt con khi chửa biết gì.
Huế không buồn nữa, Huế ta ơi
Mắt ướt trăm năm đã hé cười
Nghìn mảnh tương lai về phấp phới
Truyền đơn cờ đỏ gió tung trời.
Roi điện cùm xai toé máu tươi
Xà lim không thể khoá hồn người
Bừng bừng tiếng hát rung song sắt
Tiếng hát ta bay lộng giữa đời...
Tháng Tám vùng lên Huế của ta
Quảng - Phong ơi, Hương Thuỷ, Hương Trà
Phú Vang, Phú Lộc đò lên Huế
Đỏ ngập dòng sông rộn tiếng ca
Từ ấy, xa quê mẹ đến rày
Lắng nghe từng buổi, nhớ từng ngày
Giặc về giặc chiếm đau xương máu
Đau cả lòng sông, đau cỏ cây!
Cắn răng gian khổ tám năm trời
Huế của ta không một bước lùi
Huế của ta đây cầm vững súng
Chúng bay không thể có đường vui
Chúng bay không thể có ngày mai
Chết dưới chân bay vạn bẫy gài
Chết xuống đầu bay từng hốc núi
Hải Vân thăm thẳm huyệt đêm ngày!
Làng ta giặc đốt mấy lần qua
Mà đất Phù Lai vẫn tốt cà
Mà quít Hương Cần ta vẫn ngọt
Nhớ anh du kích trấn Dương Hoà
Chí ta như núi Thiên Thai ấy
Đỏ rực chiều hôm dậy cánh đồng
Lòng ta như nước Hương Giang ấy
Xanh biếc lòng sông những bóng thông...
Lửa chiến tranh nay đã tắt rồi
Mà lòng ta vẫn cháy không nguôi
Mẹ ơi dưới đất còn chua xót
Những tiếng giày đinh đạp núi đồi!
Ôi Huế ngàn năm, Huế của ta
Đường vào sẽ nối lại đường ra
Như con của mẹ về quê mẹ
Huế lại về vui giữa Cộng hoà.
Bài thơ số 3: Hai anh em
Triều Tiên và Việt Nam
Ta là hai anh em
Sinh đôi cùng một mẹ
Thương nhau từ thuở bé
Nay đều khoẻ lớn lên.
Viêt Nam với Triều Tiên
Ta thành hai đồng chí
Ta thành hai chiến sĩ
Ta thành hai anh hùng
Ta thành hai chiến luỹ
Cùng bảo vệ non sông
Cùng bảo vệ phương Đông
Cùng bảo vệ hoà bình.
Kim Nhật Thành - Hồ Chí Minh
Hai chúng ta là một
Qua Trung Hoa
Chúng ta liền khúc ruột
Với Liên Xô
Chúng ta một mái nhà.
Bây giờ ta đến thăm ta
Nhịp vui chiến thắng,
Tiếng ca ân tình…
Trông nhau mỗi tháng, mỗi hình
Tưởng như soi bóng thấy mình khác chi?
Nhìn nhau nhớ lúc gian nguy
Những ngày bom giội, những khi giặc tràn
Bầy thú dữ dã man hung rợ
Đốt làng ta, giết vợ con ta
Thương nhau tấc đất mái nhà
Thương nhau ngọn cỏ cành hoa tan tành
Cây tre xanh Việt Nam giặc chém
Thương cây thông Triều Tiên cháy sém
Cây thông nhựa chảy ròng ròng
Thương cây tre đứt ruột đứt lòng!
Nhưng chúng ta quyết không khuất phục
Chúng ta không một lúc cúi đầu!
Chúng ta chiến đấu bên nhau
Tâm giao một tổ, trước sau một đường.
Ta quyết giữ quê hương Triều-Việt
Cho chúng ta cho cả loài người
Quang vinh Việt Bắc, Tháp Mười
Quang vinh Trường Bạch, đỉnh đồi Thượng Cam!
Triều Tiên với Việt Nam anh dũng
Đất nước ta dù im tiếng súng
Đường bạn còn đi đến tế Châu
Đường chúng tôi còn đến cà Mau
Ta lại bước, bên nhau lại bước
Đi tới trước, cùng nhau tới trước
Như giông tố, không hề ngăn được!
Bây giờ ta với ta đây
Việt Nam với Triều Tiên anh dũng
Hôm nay hãy ôm hai vòng tay
Hôm nay hãy hôn đôi nòng súng
Giữ hoà bình, Tổ quốc chúng ta
Và ngàn năm Triều-Việt một nhà!
Bài thơ số 4: Quang Vinh tổ quốc chúng ta
Thuở ta tiến quân về Hà Nội
Áo quần nâu, chân đất súng thô
Những phố chợ gầy đen hấp hối
Bỗng tuôn trào nước mắt hoan hô!
Và muôn cánh sao vàng tung nở
Cờ đỏ sông, đồng lúa, bờ tre
Cả đất nước tươi màu rực rỡ
Giữa mùa thu, đón Bác Hồ về.
Ta thuở ấy, đương còn rất bé
Như thiếu niên tuổi mới mười lăm
Nhưng chí quyết không làm nô lệ
Khổ trăm năm, cực mấy nghìn năm
Ta đứng dậy, hai tay giải phóng
Giành lại trời đất rộng bao la
Trước mắt Thái Bình Dương vỗ sóng
Đây, Việt Nam Dân chũ Cộng hoà!
Lũ đế quốc nhìn ta đứng đó
Như một bầy cú vọ trong đêm
Mắt đỏ nọc, máu thèm lên cổ
Tưởng mồi ngon, một miếng là êm.
Và cả lũ kêu nhau đến cắn
Đứa đè đầu, đứa chặn đằng chân
Ta như thuở xưa thần Phù Đổng
Vụt lớn lên, đánh đuổi giặc Ân.
Sức nhân dân khoẻ như ngựa sắt
Chí căm thù rèn thép làm roi
Lửa chiến đấu ta phun vào mặt
Lũ sát nhân cướp nước hại nòi.
Tổ quốc ta quyết không mất nữa!
Phố làng đây, nhà cửa ta đây
Dù tan nát, cháy thành than lửa,
Máu hy sinh phải rửa thù này!
Mỗi góc núi xây thành chiến luỹ
Mỗi đầu thôn thành một pháo đài
Mỗi viên đạn, một đời thằng quỷ
Mỗi lối đi, một hố chông gài.
Mỗi người chung một cánh tay
Ta giăng thành lưới sắt dày ngày đêm
Mỗi ngày lại lớn thêm một thước
Mỗi đêm thêm một bước tiến lên.
Sức ta là sức thanh niên
Thế ta là thế đứng trên đầu thù.
Giặc có mắt, phải mù hai mắt
Giặc có chân, phải chặt hai chân
Chùng dù mấy chục vạn quân
Cũng không thể chiến lòng dân một người.
Đàn tép mà ép biển khơi?
Quạ đen mà chiếm mặt trời được chăng?
Những thằng cướp hung hăng áo sắt
Mặt vẫn xanh trước mặt quân ta.
Những quân giết trẻ hại già
Vẫn run sợ cả vườn hoa cánh đồng!
Ta dù lúc tay không khẩu súng
Gậy tầm vông đâm thủng bao thằng
Đuốc người đốt cháy kho xăng
Một thân mà đuổi xe tăng chạy cuồng!
Giặc trước mặt phải xông mà giết
Thù sau lưng, phải triệt chẳng tha
Những quân cướp ruộng cướp nhà
Những quân đè cổ lột da giống nòi
Bọn địa chủ cắm vòi hút máu
Phải vùng lên, mà đấu thẳng tay!
Thực dân địa chủ một bầy
Chúng là thú vật, ta đây là người.
Quyết phải sống trên đời làm chủ
Không thể dung lũ thú hoành hành.
Quyết giành đất rộng đồng xanh
Không cho lũ vật hôi tanh bám hoài.
Nhìn tới trước tương lai chiến thắng
Ngọn cờ ta vươn thẳng tiến lên!
Sức ta là sức thanh niên
Thế ta là thế đứng trên đầu thù.
Cả đất nước: chiến khu vĩ đại
Bước chân ta khắp bãi chiến trường
Quét Cao - Lạng, mở biên cương
Mênh mông gió lớn bốn phương thổi vào.
Đường tiến công ào ào chiến dịch
Hầm Hoà Bình, bức địch chạy xa.
Đánh sang giải phóng sông Đà
Đánh vào tả ngạn, khu Ba mở vùng.
Đánh vang động Kon Tum, Đồng Tháp
Đánh An Khê, dồn dập Hải Vân
Kinh hồn lũ quỷ thực dân
Bắc Nam búa sét oai thần, chạy đâu?
Giáng một trận dập đầu quỷ dữ
Sáng nghìn năm lịch sử Điện biên.
Sức ta là sức thanh niên
Thế ta là thế đứng trên đầu thù.
Anh chị em ơi, mùa thu lại tới
Mùa thu vui thắng lợi hoà bình
Việt Nam anh dũng quang vinh
Năm châu bè bạn quanh mình hát ca…
Trông lại quãng đường qua đỏ máu
Trải mười năm chiến đấu gian lao
Trông mình, nay đã lớn cao
Hai mươi lăm tuổi, hồng hào sức xuân.
Bước trường chinh, bắp chân đã vững
Gánh sơn hà vai cứng đảm đang!
Đã tan, khói lửa chiến trường
Đường đi, mới nửa đoạn đường, còn xa
Đường còn xa nhưng
Sức ta đã mạnh
Người ta đã đông
Chí ta đã quyết
Lòng ta đã đồng!
Dù ai chia núi ngăn sông
Cũng không thể cắt được lòng Việt Nam
Chúng ta đã quyết thì làm
Đã đi phải đến hoàn toàn thành công!
Bước chân ta vững như đồng như sắt
Anh chị em ơi, cờ đỏ phất lên cao!
Anh chị em ơi, hai mươi lăm triệu đồng bào
Tiến lên!
muôn vạn
vì sao
dẫn đường!
Bài thơ số 5: Chị là người mẹ
Chị là người mẹ bốn con
Hỡi ôi thân chị, bụng còn mang thai
Còn ba con dại gái trai
Bỗng mồ côi mẹ còn ai bế bồng!
Nửa đêm chúng vào buồng bắt chị
Lôi chị đi, súng gí vào tai
Thịt rơi, máu chảy đêm dài
Ai nghe tiếng chị kêu hoài: “Con ơi!”
Chị là cô giáo hiền tươi
Bàn tay chăm chút như người mẹ yêu
Hỡi ôi, sớm sớm chiều chiều
Còn đâu tay chị dắt dìu tay em!
Nửa đêm chúng vào buồng bắt chị
Lôi chị đi, súng gí vào tai
Thịt rơi, máu chảy đêm dài
Ai nghe tiếng chị kêu hoài: “Em ơi!”
Chị đang thêu tiếp cuộc đời
Hoà bình trở lại, ngời ngời xuân xanh
Tưởng là hoa lại liền cành
Hỡi ôi chăn gối tan tành mộng êm!
Nửa đêm chúng vào buồng bắt chị
Lôi chị đi, súng gí vào tai
Thịt rơi, máu chảy đêm dài
Ai nghe tiếng chị kêu hoài: “Anh ơi!”
Đang tay chúng giết chị rồi
Những thằng dạ chó tanh hôi mặt người
Những con thú, Mỹ nuôi béo mã
Khát máu người, cắn cả bào thai!
Ôm chân liếm gót giặc ngoài
Chém cha cái lũ vô loài bất nhân
Biết chi tình nghĩa ái ân
Biết chi là nước là dân là nòi!
Bay đã giết một đời trong trắng
Máu oan hồn quyết chẳng dung tha
Hồn kêu trên mái muôn nhà
Hồn kêu trai gái trẻ già đứng lên!
Phải cứu những mẹ hiền con dại
Những người yêu không phải chết oan!
Gia đình không phải nát tan
Nghĩa tình không phải cách ngăn đôi đường.
Bọn cướp Mỹ với phường đĩ Diệm
Phải ngừng tay gian hiểm sát nhân!
Bắc – Nam ruột thịt tay chân
Nước non không thể chia phân một ngày!
Chị Diệu ơi!
Chị mất rồi, còn chúng tôi đây
Đã nghe tiếng chị kều hoài suốt đêm
Căm thù cháy mãi trong tim!
Bài thơ số 6: Trên miền Bắc mùa xuân
Tôi chạy trên miền Bắc
Hớn hở giữa mùa xuân
Rạo rực muôn màu sắc
Náo nức muôn bàn chân.
Đường nhựa dài óng ả
Đồng chiêm mạ xanh rờn
Ga mới hồng đôi má
Cầu mới thơm mùi sơn.
Bà con đi đâu vậy
Vui hơn cả hội hè?
Trống đánh cờ bay dậy
Sôi sục khắp đồng quê.
Đi đi ra trường đấu
Quật địa chủ cường hào!
Ruộng đất, ta làm chủ
Chấp chới đỏ cờ sao.
Đi đi ra chống hạn
Thay trời, ta làm mưa
Vui sao tiếng nước lên đồng cạn
Vui sao tiếng hát trên đồng bừa!
Tôi đi dưới nắng trưa
Mùa xuân ấm áp
Nghe hơi thở của đồng quê mập mạp
Bãi phù sa xanh mượt ngô non
Những đàn trâu Việt Bắc béo tròn
Đủng đỉnh về xuôi quê hương mới lạ
Rực rỡ những làng vàng tươi mái rạ
Gạch mới nung, đá trắng chất bên đường
Khói lò bay quanh những phố phường
Sắt sáng chói những bể dầu xưởng máy
Và trường học đã mọc lên từng dãy…
Sướng vui thay, miền Bắc của ta
Cuộc sống tưng bừng đổi sắc thay da
Ta nghe rõ: Mỗi giờ mỗi phút
Cả đất nước đang tiến lên vùn vụt
Như cỗ xe trăm mã lực khổng lồ
Mà bàn tay thần diệu của Bác Hồ
Cầm chắc lái, bay trên đường vạn dặm
Đường gai góc đang nở đầy hoa thắm…
Giữa mùa xuân vững bước tới tương lai
Tôi vui đi, mê mải… một hai
Giật mình nghe tiếng còi dài gióng giả
Trên đường sắt, chuyến tàu trưa hối hả
Chạy về Nam. Như một đạo quân
Chuyển rầm rầm trên miền Bắc mùa xuân.
Bài thơ số 7: Hoa tím
Thuỷ chung tình bạn chùm hoa tím
Hôn hít hoa thơm, tưởng Huế gần
Bữa mô mời bạn vô chơi Huế
Cồn Hến buồm giong ngược bến Tuần.
Bài thơ số 8: Qua Liễu Châu
Tàu qua ga Liễu Châu
Bác xưa tù nơi đâu?
Đêm rét, tê xiềng xích
Thương nước, dài tóc nâu.
Bài thơ số 9: Phạm Hồng Thái
Sống, chết, được như Anh
Thù giặc, thương Nước mình
Sống, làm quả bom nổ
Chết, như dòng nước xanh.
Bài thơ số 10: Đường sang nước bạn
Đường sang nước bạn chiều xuân
Con tàu liên vận vui chân dặm trường
Đồng Đăng đây, nọ Bằng Tường
Song song đôi mặt như gương với hình
Bên ni biên giới là mình
Bên kia biên giới cũng tình quê hương…
Chào Trung Quốc, giang sơn hùng vĩ
Quê Hồng quân vạn lý trường chinh!
Hôn các anh xưa, những người chiến sĩ
Đầu đỏ ngôi sao, không sợ thác ghềnh
Từ Giang Tây lên Thiểm – Cam – Ninh
Ăn tuyết nằm sương, mặt đầy máu bụi
Lòng mạnh hơn sông, gan to hơn núi
Vai làm thang, lưng làm cầu
Không thể gì ngăn được!
Ôi tiếng sáo của Ly Quê thuở trước
Hồng quân đi đến đâu
Sông phải rẽ nước
Núi phải cúi đầu!
Các anh đi, lay động địa cầu
Từ thuở ấy, nước tôi làm nô lệ
Máu Xô-viết mới đầm đìa đất Nghệ
Tôi lớn lên, nhưng chưa được làm người
Thèm một quê hương, một mảnh đất, khoảng trời
Vời vợi Diên An, mộng mười sáu tuổi!
Từ ấy, đã biết bao đèo suối
Chúng tôi đi, theo lối các anh đi
Mười lăm năm cách mạng trường kỳ
Chín năm lại trường kỳ kháng chiến
Như các anh, đã đi, đã đến
Như các anh, giành biển, giành trời
Hai ngọn cờ đỏ máu thơm tươi
Chiến thắng ôm nhau, biên cương mở hội.
Hôm nay tôi đi từ Hà Nội
Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà
Con tàu đưa tôi đến Trung Hoa:
Bốn hướng mênh mông, bao la trời đất
Ồ tất cả của ta đây, sướng thật!
Bánh xe quay trong gió, bánh xe quay
Cuốn hồn ta như tỉnh như say
Như lịch sử chạy nhanh trên đường thép
Đưa ta đến một ngày tuyệt đẹp.
Ôi, buổi bình minh dậy dọc đường
Mướt xanh bờ liễu, vút hàng dương
Trắng phau nội cỏ cừu phơi tuyết
Ngào ngạt đồng xuân mịn phấn hường
Vui nhỉ tiếng cười quanh giếng máy
Hoa đào đôi bím nở trong sương
Làng hay phố đó, tường vôi mới
Băng đã tan trên dòng Trường Giang…
Mặt trời lên, nắng chói lưng đồi
Hết khổ rồi em nhỉ, Hỉ Nhi ơi!
Em mặc áo hoa, em đi hài gấm
Em nói em cười, má em đỏ thắm
Em đẹp em thơm như quả táo đầu cành
Phơi phới đời em cao vút như dương xanh
Trung Quốc đó. Sức thanh xuân bừng dậy
Có phải chăng xưa nàng tiên nữ ấy
Mấy nghìn năm đầy đoạ tháp Lôi Phong
Vươn mình lên, rực rỡ dưới cờ hồng!
Trung Quốc đó. Bàn tay nào huyền diệu
Đã nắn lại cả dung nhan dáng điệu:
Mặt đồng khô xoá sạch những bờ ngăn
Như mặt người tươi dãn những đường nhăn.
Gót chân bước trên đường xanh nhún nhảy
Như nhịp trống ương ca, như biển ngời sóng chạy!
Văn Thiên Tường ơi!
Nếu anh sống lại
Đến bên bờ Bột Hải
Thăm Sơn Hải Quan
Anh sẽ không còn khóc mãi
Nàng Mạnh Khương xưa mùa đông
Bơ vơ đi mang áo rét cho chồng
Đắp Trường thành vạn lý!
Tôi đã gặp Mạnh Khương nhiều chị
Khắp công trường rộn rã như ong
Vui chồng vui vợ
Vai gánh vai gồng
Bạt núi khơi sông
Mùa đông không lạnh nữa
Tưng bừng đuốc lửa thâu đêm
Cướp thời gian, tay búa tay liềm!
Ôi hai chữ tự do: đôi hài vạn dặm
Đôi cánh thần tiên bay lên xanh thẳm
Tôi đã trông, tôi đã thấy: nơi đây
Hai mươi năm nhảy vọt một ngày
Sáu trăm triệu bàn tay: một núi
Thép gang luyện từ bùn lầy, than bụi!
Quang vinh thay, Đảng những con người
Cờ đỏ giương cao, đứng dậy làm Trời
Tia lửa nhỏ đốt cháy đồng cỏ rộng!
Tôi đã thấy: ngày xưa, đâu đó
Một tia lửa nhỏ
Trong xóm Tương Đàm
Cháy lan dần, đỏ khắp Hồ Nam
Thành ngọn lửa hôm nay: Trung Quốc
Soi sáng phương Đông, châu Phi, châu Úc
Lửa dâng cao Cách mạng tháng Mười
Rát mặt loài lang nhưng ấm dạ loài người!
Sáng thêm nữa, đời đời, ngọn lửa
Của Trung Hoa, của chúng ta, tất cả!
Của chúng ta, muôn ngọn lửa hãy lên cao
Cho cả địa cầu thành một ngôi sao!
Bài thơ số 10: Mục Nam Quan
Ai lên ải Bắc ngày xưa ấy
Khóc tiễn cha đi mấy dặm trường
Hôm nay biên giới mùa xuân dậy
Núi trắng hoa mơ cờ đỏ đường...
Ra trận (1972)
Bài thơ số 1: Tâm sự
- Bạn hỏi vì sao đất nước này
Ngày đêm khói lửa vẫn hăng say
Tóc tang lòng vẫn không cay đắng
Gánh nặng đường xa chẳng chuyển lay?
Có lẽ nghìn năm đã dạn dày
Anh hùng xưa để giống hôm nay
Khổ đau nhiều mới yêu thương lắm
Quen vượt trùng dương lái vững tay.
- Thù bạn đời nay có khác xưa,
Nghĩa tình e sớm nắng chiều mưa?
Chợ trời thật giả đâu chân lý?
Hàng hoá lương tâm cũng thiếu thừa?
Tôi kể ngày xưa chuyện Mỵ Châu
Trái tim lầm chỗ để trên đầu
Nỏ thần vô ý trao tay giặc
Nên nỗi cơ đồ đắm biển sâu...
Chuyện cô du kích xóm Lai Vu
Rắn quấn bên chân vẫn bắn thù:
“Mỹ hại trăm nhà, lo diệt trước
Rắn, mình em chịu, có sao đâu!”
Chân lý, mặt trời soi sáng mãi
Lỗi lầm âu cũng bóng mây qua
Lương tâm đều vẫn trong như ngọc
Tình nghĩa anh em lại một nhà.
Bài thơ số 2: Có thể nào yên
Tôi muốn viết những dòng thơ tươi xanh
Vẫn muốn viết những dòng thơ lửa cháy.
Có thể nào yên? Miền Nam ơi, máu chảy
Tám năm rồi. Sáng dậy, giữa bình minh
Tim lại đau, nhức nhối nửa thân mình.
Hôm nay, buổi mai hè, tháng sáu
Phượng đỏ bờ đê, ve kêu hàng sấu
Hà Nội dập dìu, rịu rã đường vui
Nghe tin ra, dạ lại ngùi ngùi!
Có thể nào nguôi? Từng viên đạn Mỹ
Bắn miền Nam. Nát thịt da xương tuỷ
Của mẹ cha, đồng chí, vợ con
Anh chị em ta, ai mất ai còn ?
"Hôm nay, sáng mai trong, trời lặng
Hai mươi tám máy bay lên thẳng
Của lục quân, lính thuỷ Mỹ, đi càn
Cách Sài Gòn 35 dặm phía Nam..."
"Hôm nay, mấy trung đoàn tinh nhuệ
Đang hành quân lên hướng Tây thành phố..."
Lại hôm nay... cứ thế... hôm nay
Tin miền Nam, máu chảy ngày ngày.
Có thể nào khuây ? Cỏ cây vẫn nhắc
Từng ngọn cỏ, cành cây miền Bắc
Vẫn rung rinh theo gió tự miền Nam
Cả đôi miền xao xuyến tiếng ve ran!
Có thể nào quên? Hỡi miền sâu thẳm
Của lòng ta! Hỡi ngày xanh thẳm
Nắng quê hương rười rượi đường dừa
Ngọt tiếng hò đưa những chuyến đò xưa...
Xuồng ai đó, bơi trong lau lách
Áo bà ba, súng nách, tay chèo?
Hỡi đồng chí dọc ngang sông rạch
Hãy cho hồn ta ruổi ruổi theo!
Cho ta lại trở về quê cũ
Bờ sông Hương hay bến sông Bồ
Cùng các mẹ, các o, các chú
Giành lại từng mảnh đất thành đô!
Cho ta được làm kho mìn nổ
Đèo Hải Vân, quật đổ quân thù
Cho ta được làm cây chông miệng hố
Đâm chết bầy giặc bố chiến khu!
Ôi đất mẹ hiền từ, yêu quý
Có nơi đâu, trên trái đất này
Như miền Nam, đắng cay, chung thuỷ
Như miền Nam, gan góc, dạn dày!
Đầu Tổ quốc, chính đây tiền tuyến
Mũi Cà Mau, nhọn hoắt mũi chông
Xưa, xung kích, tầm vông kháng chiến
Nay, hiên ngang, một dải Thành Đồng!
Miền Nam đó, ngọn đèn mặt biển
Giữa đêm giông, đỏ lửa đưa đường
- Hãy nhằm hướng phương Đông mà tiến
Hỡi những tàu trên các đại dương!
Bài thơ số 3: Bài thơ Bến Tre
Anh,
Phải chi em đến được cùng anh
Chỉ một ngày thôi, kể ngọn ngành!
Thư viết đôi trang, lòng cuộn cuộn
Như dòng sông cuốn lá tre xanh...
Anh ạ, từ hôm Tết tới nay
Giặc đi ruồng bố suốt đêm ngày
Thới Lai, Thới Thuận, liền hai trận
Ba bốn ngàn quân, bảy máy bay.
Biết không anh? Giồng Keo, Giồng Trôm.
Thảm lắm anh à, lũ ác ôn
Giết cả trăm người, trong một sáng
Máu tươi lênh láng đỏ đường thôn.
Có những ông già, nó khảo tra
Chẳng khai, nó chém giữa sân nhà
Có chị gần sinh, không chịu nhục
Lấy vồ nó đập, vọt thai ra.
Anh biết không? Long Mỹ, Hiệp Hưng
Nó giết thanh niên, ác quá chừng.
Hầm sáu đầu trai bêu cọc sắt
Ba hôm mắt vẫn mở trừng trừng!
Có em nhỏ nghịch, ra xem giặc
Nó bắt vô vườn, trói gốc sau
Nó đốt, nó cười... em nhỏ hét:
"Má ơi, nóng quá, cứu con mau!"
Ôi kể làm sao hết được anh!
Bao nhiêu máu chảy, bấy dòng kênh
Phải chi em gởi cho anh được
Nắm đất đang nồng lửa đấu tranh!
Anh ở ngoài kia, anh có nghe
Quê ta sông dậy tiếng chèo ghe
Ghe đưa trăm xác đi đời mạng
Rầm rập ngày đêm đi Bến Tre?
Người chết đi cùng người sống dậy
Tử sinh một dạ, trả thù này.
Võ trang mấy trận, vang Bình đại
Cờ phất, bừng tươi đất Mỏ Cày.
Anh ạ, quê ta khá lại rồi
Như cây dừa cháy lại xanh chồi
Khổ thì vẫn khổ, nhưng tan giặc
Nhà lại xây nhà, vui lại vui!
Xin anh hãy tưởng, ở quê hương
Mía mọc xanh um đất mật đường
Ghe máy từng đoàn săn đuổi cá
Tưng bừng mặt biển buổi tinh sương.
Trống cờ "giải phóng" vui đêm hội
Ngói đỏ bờ kênh những mái trường
Vẫn đậm, như xưa, tình kháng chiến
Lại về, những tiếng hát yêu thương...
Ôi nói làm sao được hở anh
Buồn vui muôn nỗi của quê mình!
Phải chi em gởi cho anh được
Những ảnh hình ghi những tâm tình...
Anh ở ngoài kia, có mạnh không?
Nhớ anh, em vẫn để trong lòng
Như con sông nhỏ ngày đêm ấy
Cứ chảy, trăm năm chẳng đổi dòng.
Em ở trong này, em vẫn trông
Cao cao ngoài đó, có mây hồng
Có anh đi đó, bên em đó...
Em đó, bên mình, anh thấy không?
Bài thơ số 4: Giữa ngày xuân
Giữa ngày xuân nắng trải mênh mông
Chúng tôi đi, trên một bãi sông Hồng
Người con gái, lượn quanh đồng, hớn hở;
Quê em đó! Hàm răng em trắng nở.
Ôi quê em, tươi đẹp bãi nâu non
Sông vòng quanh như đôi cánh tay tròn
Ôm con nhỏ, ru trong lòng mát rượi.
Lúa lên mật, thân tím màu áo cưới
Đồng ngô non, phơi phới tuổi xuân xanh
Quê hương em đây, mùa ngọt lành.
Người con gái đi nhanh trên đê nhỏ
Bước chân sào, tóc lồng giữa gió
Bỗng nghiêng đầu, như chim lắng trời cao
Tiếng máy cầy reo đâu đó, xôn xao
Và rúc rích tiếng ai cười trong mía...
Tôi muốn hỏi, như một chàng thi sĩ
Ngẩn ngơ nhìn bát ngát dải phù sa
Rằng: Đất trời, sông nước bao la
Và xuân đó, người đây, từ bao giờ đẹp vậy?
Tôi muốn hỏi từng cây ngô mía ấy
Bãi sống này, đã mấy đau thương ?
Ôi những ngày xưa… sống ngâm da, chết ngâm xương
Câu hát cũ, tái tê lòng đất nước!
Nhưng cứ lặng, trông người con gái bước
Hai cánh tay đưa trước, đánh đường xa
Như con thuyền quen vượt những phong ba
Gương ngực nở, đi đến bờ bến mới...
Hỡi em gái, hãy hát mùa xuân tới!
Bài thơ số 5: Miền Nam
Nếu tâm sự cùng ta, bạn hỏi
Tiếng nào trong muôn ngàn tiếng nói
Như nỗi niềm nhức nhói tim gan ?
- Trong lòng ta hai tiếng: Miền Nam!
Khi âu yếm cùng anh, em hỏi
Tên nào trong muôn ngàn tên gọi
Như mối tình chung thuỷ không tan ?
- Trong lòng anh, tên ấy: Miền Nam!
Nếu con hỏi quê nào đẹp nhất ?
Bóng dừa xanh quanh sóng biển lam
Óng xanh lúa chan hoà mặt đất
Xanh ngát trời... Quê ấy: Miền Nam!
Ôi miền Nam, vì sao mỗi lúc
Mây chiều xa bay giục cánh chim
Đêm khuya một tiếng bầu, tiếng trúc
Một câu hò... cũng động trong tim ?
Vì sao chẳng ngày vui trọn vẹn
Như bâng khuâng việc hẹn chưa làm ?
Vì sao miếng cơm ăn bỗng nghẹn ?
Một nửa còn cay đắng: Miền Nam!
Có ai biết ba ngàn đêm ấy
Mỗi đêm là biết mấy thân rơi!
Có ai biết bao nhiêu máu chảy
Máu miền Nam, hơn chín năm trời!
Vì sao, hỡi miền Nam yêu dấu
Người không hề tiếc máu hy sinh ?
Vì sao, hỡi miền Nam chiến đấu
Người hiên ngang không chịu cúi mình ?
Có ai hỏi vì sao không nhỉ
Ở miền Nam còn lửa chiến tranh ?
Có phải ở miền Nam, giặc Mỹ
Đang cùng ta chung sống hoà bình ?
Xin hãy trồng những đôi mắt nhỏ
Đôi tròng đen lặng ngó, rưng rưng.
Rào gai thép giam em bé đó
Và quanh em lửa đỏ bừng bừng!
Hãy trông những người con gái ấy
Người ta yêu, khuôn mặt trái xoan
Một sáng sớm mùa xuân, thức dậy
Bỗng giội tràn bom cháy, thành than!
Hãy nghe tự miền Nam, tiếng rú
Xé "trời xanh", lũ "phượng hoàng" bay
Bầy chó dữ, những con người - thú
Ăn gan người, uống máu no say!
Hãy nghe tiếng những người đang sống
Như biển động, ầm ầm tiếng sóng
Và hãy nghe cả tiếng người xưa
Như gió khơi reo vọng rừng dừa!
Tất cả nói một lời: Giải phóng!
Cứu miền Nam! Cứu miền Nam!
Ôi cửa Phật cũng dầu sôi lưa bỏng
Dẫu thiêu mình làm đuốc, vẫn cam!
Có phải, hỡi miền Nam anh dũng!
Khi ta đứng lên cầm khẩu súng
Ta vì ta, ba chục triệu người
Cũng vì ba ngàn triệu trên đời!
Ta tha thiết tự do dân tộc
Không chỉ vì một dải đất riêng
Kẻ đã rắc trên mình ta thuốc độc
Giết màu xanh cả trái đất thiêng!
Ôi Tổ quốc giang sơn hùng vĩ
Đất anh hùng của thế kỷ hai mươi!
Hãy kiêu hãnh: trên tuyến đầu chống Mỹ
Có miền Nam anh dũng tuyệt vời.
Miền Nam trong lửa đạn, sáng ngời!
Bài thơ số 6
Tiễn đưa
Đưa tiễn anh đi mấy dặm đường
Nặng tình đồng chí lại đồng hương!
Đã hay đâu cũng say tiền tuyến
Mà vẫn bâng khuâng mộng chiến trường!
Dẫu một cây chông trừ giặc Mỹ
Hơn nghìn trang giấy luận văn chương
Đi đi, non nước chờ anh đó!
Tiền tuyến cần thêm? Có hậu phương...
Bài thơ số 7: Hãy nhớ lấy lời tôi
Có những phút làm nên lịch sử
Có cái chết hoá thành bất tử
Có những lời hơn mọi bài ca
Có con người từ chân lý sinh ra.
Nguyễn Văn Trỗi!
Anh đã chết rồi
Anh còn sống mãi
Chết như sống, anh hùng, vĩ đại.
Hỡi người Anh, đã khép chặt đôi môi
Tiếng Anh hô: “Hãy nhớ lấy lời tôi!”
Đã vang dội. Và ánh đôi mắt sáng
Của Anh đã chói ngời trên báo Đảng.
Nghìn năm sau sẽ nhớ lại hôm qua
Một sáng mùa thu, giữa khám Chí Hoà
Anh đi giữa hai tên gác ngục
Và sau chúng, một người linh mục.
Anh bước lên, nhức nhói chân đau.
Dáng hiên ngang vẫn ngẩng cao đầu
Quần áo trắng một màu thanh khiết
Thân gầy yếu mạnh hơn cái chết
Bầy giết thuê là lũ viết thuê
Hai hàng đen, súng cắm lưỡi lê
Anh bước tới, mắt nhìn, bình thản
Như chính Anh là người xử án.
Cỏ trong vườn mát dưới chân Anh
Đời vẫn tươi màu lá rau xanh
Đây miếng đất của Anh đòi giải phóng
Đây máu thịt của Anh đòi cuộc sống.
Anh thét to: “Ta có tội gì đây?”
Chúng trói Anh vào cọc mấy vòng dây.
Mười họng súng. Một băng đen bịt mắt
Anh thét lên: “Chính Mỹ kia là giặc!”
Và tay Anh giật phắt mảnh băng đen
Anh muốn thiêu, bằng mắt, lũ đê hèn
Với cái chết. Anh muốn nhìn giáp mặt
Như ngọn lửa không bao giờ dập tắt!
Chúng run lên, xông trói chặt Anh hơn
Đôi mắt Anh đã khô cháy căm hờn:
Phải chiến đấu như một người cộng sản
Trái tim lớn không sợ gì súng đạn!
Lệnh: Hàng đầu quỳ xuống! Một giây thôi.
Anh thét lớn: Hãy nhớ lấy lời tôi:
Đả đảo đế quốc Mỹ!
Đả đảo Nguyễn Khánh!
Hồ Chí Minh muôn năm!
Hồ Chí Minh muôn năm!
Hồ Chí Minh muôn năm!
Phút giây thiêng, Anh gọi Bác ba lần!
Súng đã nổ. Mười viên đạn Mỹ
Anh gục xuống. Không, Anh thẳng dậy
Anh hãy còn hô: Việt Nam muôn năm!
Máu tim Anh nhuộm đỏ đất Anh nằm!
Mắt đã nhắm, không một lời rên rỉ
Anh chết vậy, như thiên thần yên nghỉ.
Chẳng cần đâu, cây thánh giá sắt tây
Của tay người linh mục ném bên thây!
Anh đã chết, Anh Trỗi ơi, có biết
Máu kêu máu, ở trên đời, tha thiết!
Du kích quân Ca-ra-cát đã vì Anh
Bắt một tên giặc Mỹ giữa đô thành
Anh đã chết, Anh chẳng còn thấy nữa
Lửa kêu lửa, giữa miền Nam rực lửa
Như trái tim Anh, ôi lửa nào bằng
Phút cuối cùng, chói lọi khối sao băng...
Hãy nhớ lấy lời tôi!
Nguyễn Văn Trỗi
Lời Anh dặn, chúng tôi xin nhớ:
Hãy sống chết quang vinh
Trước kẻ thù không sợ
Vì Tổ quốc hy sinh
Như lời Anh, người thợ.
Bài thơ số 8: Chiếc áo xanh
Em lại nhuộm cho anh
Chiếc áo màu lá xanh
Vì em ơi chiến tranh
Không chịu màu áo trắng
Anh lại đi mưa nắng
Súng trên vai lên đường
Với màu xanh chiến thắng
Của miền Nam yêu thương
Giữa bom rơi đạn nổ
Những ngày đêm chiến trường
Anh sẽ quên gian khổ
Với màu xanh quê hương
Áo em nhuộm cho anh
Dù rách lành vẫn ấm
Vẫn tươi mãi màu xanh
Của tình yêu đằm thắm...
Bài thơ số 9: Những ngọn đèn
Không gì thương bằng đôi mắt đen
Của người yêu nhìn ta đăm đắm
Không gì thân bằng những ngọn đèn
Trên đường đêm canh trời thăm thẳm.
Một túp lều rơm giữa cánh đồng
Mái chòi xơ xác gác ven sông
Đôi cành tre tạm che mưa gió
Những ngọn đèn treo, đỏ ấm lòng.
Đã mấy đêm rồi, xuân lại đông
Ngọn đèn như mắt của ai trông
Ngọn đèn như trái tim thương nước
Soi bóng ta đi rực lửa hồng
Ôi biết bao tình, bạn nhớ không ?
Ngọn đèn đồng chí giữa cơn dông
Tôi không rõ mặt người em ấy
Chỉ thấy trong đêm một bóng hồng...
Bài thơ số 10: Đường vào
Đường vào khu Bốn, vào Thanh
Không đi thì nhớ không đành, phải đi
Lắng nghe...như biển rầm rì
Đường ra tiền tuyến lắm khi giục lòng!
Đường đi vào đó miền trong
Đường về Nam ấy, ai mong cũng là
Đường về xứ Huế quê ta
Mấy sông cũng lội, mấy xa cũng gần...
Đêm nay trăng lặn cuối tuần
Còn thu hay đã lạnh dần hết thu ?
Gió se man mác sương mù
Mà nghe nóng rực chiến khu rộn ràng
Quân đi rung lá ngụy trang
Xôn xao như sóng trường giang trùng trùng
Đường ta đi, đẹp vô cùng
Nghìn năm luyện bước anh hùng đấy trăng?
Đường vui, không đợi mùa trăng
Ta đi, làm ánh sao băng giữa đời
Người đi, không thấy mặt người
Vẫn nghe ríu rít tiếng cười tuổi xuân
Chào anh bộ đội hành quân!
đêm có định dừng chân nới nào?
Giặc đang bắn giết đồng bào
Phải mau đến đó, phải vào tận kia!
Xóm làng đang dậy gà khuya
Đường xa gánh nặng ai chia với mình ?
- Đã cùng hai chữ tử sinh
Nào ai có nghĩa có tình, lại đây!
Tiếng ai hát đó đêm này ?
Nghe như chim sáng gọi bầy, hỡi em!
Máu và hoa (1977)
Bài thơ số 1: Xin gửi miền Nam
Tôi lại làm thơ, như mọi lần
Nghe ấm trời, lất phất mưa xuân
Con chim chích nhớ mùa táo chín
Rúc rích về ăn trái ngoài sân
Con chim reo... con chim reo, rộn rã
Những niềm vui vừa lạ vừa thân
Đất nước cả hai miền giục giã
Một mùa hoa trái mới tới gần...
Lúa bỗng nhớ mình xuân hớn hở
Trải xanh đồng màu mỡ phù sa
Con sông Hồng lại về xuôi, êm ả
Thắng lũ rồi, ta thêm vững tin ta.
Vui biết ba, bài ca năm tấn
Ấm rừng hoang ánh lửa công trường
Tuổi xuân hát bài ca ra trận
Mỗi chàng trai, một Lê Mã Lương.
Những cô gái thương Lê Hồng Gấm
Tải đạn về giải phóng quê hương
Tổ quốc ơi! Nguồn vui vô tận
Hồ Chí Minh, đẹp nhất con đường!
Ôi! Cái vui đồng chí, đồng bào
Giữa ngày xuân, tiền tuyến xôn xao...
Phải bao máu thấm trong lòng đất
Mới ánh hồng lên sắc tự hào!
Tình bạn, thêm nồng qua lửa đạn
Đường xa, càng vững chí anh hùng
Tự do, không phải hàng mua bán
Sẽ đến ngày mai, trận cuối cùng!
Xin gửi miền Nam khúc hát xuân
Đứa con xa mợ được về gần
Như trong vườn táo, con chim chích
Ríu rít mừng theo lịch tiến quân...
Bài thơ số 2: Cây hồng
Nhà anh có một cây hồng
Quả son nhún nhẩy đèn lồng cành tơ
Cây hồng như thực như mơ
Khách qua đường những ngẩn ngơ... ghé nhìn.
Ai tri âm, hãy đến tìm
Quả hồng như thể trái tim giữa đời
Cây hồng đất nước, em ơi
Càng sương giá lạnh, càng ngời sắc xuân!
Bài thơ số 3: Thăm trại Ba Vì
Đầu năm thăm trại Ba Vì,
Phởn phơ bò giống, xanh rì cỏ non.
Bò to như chú voi con,
Lạ lùng quê mới mắt tròn ngó quanh.
Hồ Suối Hai, nước trong xanh,
Tản Viên núi đẹp như tranh giữa trời.
Bâng khuâng bốn biển tình đời,
Càng thương muôn dặm đất người Cu Ba...
Bài thơ số 4: Gặp anh Hồ Giáo
Lần trước gặp anh
Chăn bò trên Tam Đảo
Sáng nay lại gặp anh Hồ Giáo
Chăn bò ở Ba Vì
Hỏi anh: Có thú vui gì?
Anh cười: Vui thú đời đi chăn bò...
Cách mạng cần, việc nhỏ việc to
Đánh Mỹ, nuôi bò, việc gì cũng quý.
Đó anh coi... Giống bò này, Hà Lan, Thuỵ Sĩ
Trại mới xây, hiện đại nhất đời.
Cái nghề này cũng không dễ, anh ơi!
Để tôi kể anh nghe chuyện nhỏ:
Chuyện thằng Cu
Tên một con bò đó.
Khi mới về, tính nó rất hung
Đã có lần nó dám hất tung
Mấy y sĩ, kỹ sư suýt chết!
Có gì đâu? Buổi đầu chưa quen nết
Tính con bò không chỉ biết ăn ngon
Những trứng gà, rau giá, cỏ non
Nó còn thích thương yêu, đùa nghịch
Nên rất ghét những mũi giày, dây xích.
Sớm chiều tôi với nó chơi thân
Thiệt lòng tôi cũng thương nó nhiều phần
Đất nước mình đang cần thịt sữa
Nó sang ta cũng là ra tuyến lửa
Tôi gãi đầu, tôi vuốt cái chân
Nên thằng Cu cũng ngoan nết dần dần
Ôi cũng chẳng khó gì đâu, anh nhỉ!
Anh làm thơ, chắc có nhiều thú vị?
Hồ Giáo ơi, con mắt đẹp như sao...
Cầm tay anh, lòng những xôn xao
Câu chuyện ngắn, nghĩa tình vô hạn:
Cuộc đời không chỉ thiết miếng ngon
Cần vui có tâm hồn bè bạn
Con người không chỉ biết trí khôn
Còn phải đẹp tấm lòng cộng sản.
Bài thơ số 5: Rôm hoàng hôn
Tôi đến thăm anh một buổi chiều
Chân thành Rome của những người yêu
Mừng bạn xa anh nâng chén rượu
Mời xem tranh, không muốn nói nhiều
Một bà mẹ Việt Nam nức nở
Tay ôm con, tay đỡ bom rơi
Một David cầm ngang ngọn giáo
Đánh một con thú dữ mặt người.
Và tỏa sáng phòng anh yên ả
Gương mặt bác Hồ suy tưởng trầm ngâm
Điếu thuốc trên môi làn khói bay thong thả
Với đóa hoa hồng tươi thắm lương tâm
Anh hôn tôi, ôi cái hôn của Ý
Đôi mắt anh chan chứa nhân tình
Biết nói sao hỡi người nghệ sĩ
Tôi ôm anh bằng trái tim mình
Italia!
Vệ nữ từ biển xanh hiện hình lên say đắm
Người là tranh là nhạc là thơ
Là cái đẹp những nghìn năm sâu thẳm
Cái đẹp của người mà người cũng ngẩn ngơ
Ở Firenze hay ở thành Rome
Tôi đã đi vơ vẫn những chiều hôm
Trong giấc mơ của muôn màu cẩm thạch
Đá hóa thần tiên nhảy múa giữa cung đền thành quách
Tôi thương Michealangero mười năm treo mình trên trần vẽ
Bao nét buồn vui hờn giận yêu đương
Của Adam thoát cõi thiên đường
Đến nhắm mắt buông tay người vẫn tác chưa xong nỗi đau trần thế
Tôi yêu Leona bạc đầu nghĩ suy sáng tạo
Nụ cười Jocon huyền bí thanh cao
Tôi mê Rafael duyên dáng ngọt ngào
Tôi chờ đợi với Tintore "Buổi cuối cùng phán xét"
Con thuyền cong dáng mộng thiên nga
Lặng lẽ trôi giữa nước trời ngọc bích
Đi về đâu! Hỡi Venezia nàng công chúa vàng xõa tóc dài xanh biếc
Cảnh đào nguyên lạc lối vào ra!
Day dứt lòng ta nỗi buồn như đấm mạnh
Titien ơi, tôi lại gặp anh
Người họa sĩ nghèo trên bến bán tranh
Ôi cái đẹp bán mình cho miếng bánh!
Tôi đã đến Raven cổ kính
Buổi hoàng hôn, nghe tiếng chuông đưa
Bên mộ Dante hỡi người xưa bạc mệnh
Kiếp tài hoa đày đọa đến bao giờ
Có phải chăng cùng nỗi xót thương Bairon đến giam mình trong ngục sắt
Để lại cho mai sau những câu thơ ai oán căm thù
Italia!
Người là ai? Là tiên nga hay một thân tù
Mòn mỏi ngày đêm dưới thủy chiều lạnh ngắt.
Đức giáo hoàng trên khung vàng cửa sổ
Sáng chúa nhật ban phước lành cho con chiên dưới phố
Ngài có biết bao nhiêu nước mắt chúng sinh
Đã đông thành những lầu cao lóng lánh thủy tinh?
Tất cả đồi nho không làm nên một cốc rượu vui
Máu đổ nghìn năm chưa được tự do một buổi
Lẽ nào nhạc cầu kinh mang phép lạ cho đời
Và lũ vua thép, vua hơi không phải một lần rửa tội?
Tôi muốn hôn những đôi mắt u buồn
Đẹp hơn những đôi mắt sơn xanh quên màu xanh của da trời nước Ý
Tôi muốn hôn những chàng trai đi làm thuê bên Thụy Sĩ
Tối tối trở về quê, tìm lại linh hồn
Lắng nghe, lắng nghe trên Coloseum gạch nát điêu tàn
Spactaquayn lại trở về trong gió
Vùng lên hỡi các nô lệ trên thế giới
Và trước cổng thành Rome vó ngựa của Garibaldi cùng đoàn quân áo đỏ
Tiếng đàn Vivandi muôn lần huyền diệu
Không làm tôi say bằng một giọng trầm hùng
Của Lodi hay Vensenli hát bài ca du kích giữa rừng thông
Và tiếng Bolognarosa tiếng hò đồng điệu Hồ, Hồ, Hồ Chí Minh, Việt Nam Libero!
Tôi đã đến Milan quán ấy
Phòng xưa ghế cũ dạ xôn xao
Hỏi thăm ông quán còn cô cháu
Nhớ bác Hồ qua những độ nào
Xin uống cùng anh chén rượu đào
Hoàng hôn đang xuống sáng đêm sao
Ngày mai tôi lại ra tiền tuyến
Tạm biệt anh trong một tiếng "Ciao"!
Bài thơ số 6: Việt Nam máu và hoa
Khao khát trăm năm, mãi đợi chờ
Hôm nay vui đến, ngỡ trong mơ
Một trời êm ả, xanh không tưởng
Mặt đất bình yên giấc trẻ thơ
Đây cuộc hồi sinh, buổi hoá thân
Mùa đông thế kỷ chuyển sang xuân
Ôi Việt Nam! Từ trong biển máu
Người vươn lên, như một thiên thần!
Thế này chăng? Thuở xưa hoang dã
Chàng Sơn Tinh thắng giặc Thuỷ Tinh
Càng dâng nước, càng cao ngọn núi
Chân Trường Sơn, đạp sóng Thái Bình,
Chúng muốn đốt ta thành tro bụi
Ta hoá vàng nhân phẩm, lương tâm
Chúng muốn ta bán mình ô nhục
Ta làm sen thơm ngát giữa đầm.
Ta sẵn sàng xé trái tim ta
Cho Tổ quốc, và cho tất cả
Lá cờ này là máu là da
Của ta, của con người, vô giá.
Trắng khăn tang, em chẳng khóc đâu
Hỡi em gái mất cha mất mẹ
Nước mắt rơi, làm nhoà mặt quân thù
Em phải bắn, trúng đầu giặc Mỹ.
Tình thương lớn, mạnh hơn lửa thép
Trận địa đây xây giữa lòng người
Dầu mưa nắng, trái đất tròn vẫn đẹp
Đời yêu ta, ta phải thắng cho Đời.
Cút sạch đi, bầy sói hôi tanh!
Đã đến buổi cuối cùng phán quyết
Trả về ta đất rộng trời xanh
Cho bay, những hố bom làm huyệt.
Lịch sử muốn bay cúi đầu tội lỗi
Dưới gươm thiêng hùng khí Thủ đô
Cả bốn biển hoan hô Hà Nội
Pháo đài bay rụng đỏ mặt hồ.
Ngọc Hà em! Lộng lẫy hoa tươi
Xin thơm khắp miền Nam, miền Bắc
Chắc Bác Hồ vui, xin kính dâng Người
Và tặng cả anh em cùng ta đánh giặc.
Không nỗi đau nào của riêng ai
Của chung nhân loại chiến công này.
Việt Nam ơi, máu và hoa ấy
Có đủ mai sau, thắm những ngày?
Chưa dễ lành đâu, những vết thương
Nửa mình còn nhức, hỡi quê hương!
Song mùa vui đã mang xuân tới
Đã tắt hôm nay lửa chiến trường.
Rừng núi đã xanh màu giải phóng
Hãy trào lên, ơi sóng Cửu Long
Quét phăng những rác bùn ứ đọng
Những thép gai ngăn mặt, cắt lòng.
Ta lại về ta, những đứa con
Máu hoà trong máu, đỏ như son
Sài Gòn ơi, Huế ơi! Xin đợi
Tái hợp, huy hoàng, cả Nước non!
Bài thơ số 7: Nước non ngàn dặm
Ra đi
Cái tình chi...
(Câu ca Nam Bình)
Nửa đời tóc ngả màu sương
Nhớ quê, anh lại tìm đường thăm quê
Đường vào như tỉnh như mê
Đường ra phía trước, đường về tuổi xuân
Đã đi muôn dặm xa gần
Nay về Nam cũng bước chân bồi hồi!
Sông Bến Hải bên bồi bên lở
Cầu Hiền Lương bên nhớ bên thương
Cách ngăn mười tám năm trường
Khi mô mới được nối đường vô ra?
Bây giờ cầu lại bắc qua
Ván thơm gỗ mới cho ta gặp mình...
Anh về Quảng Trị... Gio Linh
Trèo lên dốc Miếu, lặng nhìn Quán Ngang
Bời bời cỏ lút đồng hoang
Chim kêu cành cụt, chang chang nắng cồn
Tả tơi mấy ấp khu khu dồn
Mái tôn, rào kẽm, tháp đồn chơ vơ!
Thương em chín đợi mười chờ
Con thuyền nay đã đỏ cờ sang sông
Em vui em mặc áo hồng
Máy reo máy đẩy, mênh mông biển trời
Thuyền về Cửa Việt ra khơi
Thuyền lên Ái Tử, thuyền bơi Đông Hà...
Anh còn lặn lội đường xa
Sông Hương đành nhớ, chưa qua sông Bồ
Phù lai ba bến con đò
Thanh Lương quê ngoại câu hò còn chăng?
Êm dòng Thạch Hãn đêm trăng
Những lo ngược gió Tan Giang nặng chèo!
Xe lên đường 9 cheo leo
Hố bom đỏ mắt, trắng đèo bông lau
Cây khô, chết chẳng nghiêng đầu
Nghìn tay than cháy rạch màu trời xanh
Trưa nồng, gà gáy Khe Sanh
Tà Cơn dứa mật, hoa chanh ngát đồi.
Chợt nghe... từ tuổi hai mươi
Tiếng xiềng Lao Bảo gọi người bạn xưa
Ngỡ ngàng rẽ lối le thưa
Vông đồng mấy cội, xác xơ lá cành
Hoang tàn hầm đá, đồn canh
Bâng khuâng nhớ bóng các anh những ngày!
Nhìn quanh, núi đứng mây bay
Võng anh giải phóng, rừng lay nắng chiều...
Thương nhau, đừng khóc, em yêu
Tự do, phải trả bao nhiêu máu này!
Có qua những bước đi đày
Càng thêm ấm những bàn tay giữa đời.
Sáng hè đẹp lắm, em ơi
Đầu non cỏ lục, mặt trời vừa lên
Da trời xanh ngát, thần tiên
Đỏ au đường lớn mang tên Bác Hồ
Trường Sơn mây núi lô xô
Quân đi, sóng lượn nhấp nhô, bụi hồng...
Ai trông, lên đó mà trông
Cha Ki oanh liệt, Bản Đông anh hùng
Mỹ thua, nguỵ chạy đường cùng
Xác tăng như xác bọ hung đen bờ
Mấy chàng lính trẻ măng tơ
Nghêu ngao gõ bát hát chờ cơm sô
Xe lao qua dốc qua đồi
Gió tây giội lửa ồi ồi sau lưng
Bụi bay, bụi đỏ lá rừng
Mịt mù lối kín, cát bưng đường hầm
Nóng nung vạt áo ướt đầm
Thương con bướm trắng quạt ngầm suối khô.
Con sông Xê Noong ai dò
Mà dòng nước mát hẹn hò cùng ta?
Tới đây, tre nứa là nhà
Giỏ phong lan nở nhành hoa nhuỵ vàng
Trưa nằm đưa võng, thoảng sang
Một làn hương mỏng, mênh mang nghĩa tình.
Lán đêm, ghé tạm trạm binh
Giường cây lót lá cho mình đỡ đau
Nghĩ người, thăm thẳm rừng sâu
mười năm bom đạn, măng rau, sốt ngàn.
Xê Công, Xê Nọi, Chà Vàn
Mở đường, bao nỗi gian nan với đường!
Trường Sơn, xẻ dọc, rọc ngang.
Xẻng tay mà viết nên trang sử hồng.
Trường Sơn, vượt núi, băng sông
Xe đi trăm ngả, chiến công bốn mùa.
Trường Sơn, đông nắng, tây mưa
Ai chưa đến đó, như chưa rõ mình.
Vui sao buổi bình minh, gặp cháu
Nhớ ngày nào cháu mới lên ba
Gác canh cho chú trong nhà...
Nay giữa Phi Hà, D trưởng công binh
Trên đường lớn Hồ Chí Minh
Gác ba biên giới... mối tình Đông Dương
Tả Ngâu, trong vắt mắt gương
Xốn xang trông lửa chiến trường, mà cay
Xê Xan, tan nát đạn cày
Trống trơ rừng khộp, khô gầy rừng le
Bằng lăng bạc nắng trưa hè
Nghe như cưa xẻ, tiếng ve rít dài.
Cỏ vàng lạc bước hươu nai
Sóc buôn thấp thoáng bóng xoài đu đưa
Vườn ai, cháy trụi ngọn dừa
Mái chùa cong, gãy nét xưa diệu huyền
Voi đi lững thững, bình yên
Bỗng ngơ ngác đứng, Bom rền xa xa...
Anh vào tuyến lửa, đêm qua
Bất ngờ một trận như là bão rơi
Lại đi... "phấn khởi tơi bời"
Còn non, còn nước, còn người, cứ đi!
Rừng khuya, không ngủ, mơ gì
Sao hôm lấp lánh cũng vì miền Nam...
Chào anh du kích đất Cam
Đẹp như pho tượng Đam San thuở nào
Ngực anh đỏ tựa đồng thau
Vui tình đồng chí, trắng phau răng cười
AK nòng thép xanh ngời
Hôn anh một cái, hỡi người bạn thân!
Đường qua biên giới tới gần
Nghe lòng rạo rực, nghe chân bồn chồn.
Đơn xơ một khúc cầu con
Một khe suối nhỏ, cũng hồn quê ta.
Ôi, gò đất mịn son pha
Thắm tươi dòng máu ông cha bao đời...
Bình Long, Nam Bộ ta ơi!
Buổi đầu mới gặp mặt Người sáng nay.
Cầm hòn đất đỏ trong tay
Trái tim bỗng nghẹn như say rượu nồng
Ôm anh Giải phóng vào lòng
Đã mơ chạy khắp cánh đồng Cà Mau...
Chú lái trước, anh ngồi sau
Rừng cao su mát một màu lá xanh
Xe bay, nghiêng gió dạt cành
Đã quen lối tắt đường quanh hiểm nghèo
Đến đâu, anh cũng bám theo
Áo bà ba, mũ tai bèo chú em!
Câu thơ cũ, ai đem tới đó?
"Anh chạy vào đất đỏ làm phu
Bán thân đổi mấy đồng xu
Thịt xương vùi gốc cao su mấy từng!"
Nao nao nhìn mỗi góc rừng
Cuối hàng cây thẳng, sáng bừng trời cao.
Hầm tăng, ụ pháo, chiến hào
Dấu răng vuốt Mỹ cắn cào, còn đau!
Chị em tù những nơi đâu
Côn Lôn, Phú Quốc, dìu nhau trở về
Lá buông trắng vách lều tre
Bài ca hy vọng hát nghe ấm lòng.
Lộc Ninh xinh một cụm hồng
Ai hay đất lửa, máu nồng đơm hoa!
Cái vui sinh nở chan hoà
Nghe rừng căng sữa, nhựa ra đầu mùa
Lao xao phố thợ, chợ trưa
Sầu riêng, măng cụt cũng vừa ngọt thanh
Lá cờ nửa đỏ nửa xanh
Màu đỏ của đất, màu xanh của trời
Ngôi sao, chân lý của đời
Việt Nam, vàng của lòng người hôm nay.
Càng nhìn ta, lại càng say
Biển Đông lồng lộng gió lay ngọn cờ...
Ôi, bà mẹ tóc bạc phơ
Vườn riêng, mẹ hái trái dừa cho con
Má già với trái dừa non
Bởi thơm lòng má, nên ngon lòng dừa
Dẫu còn cay đắng, nắng mưa
Miền Nam mát ngọt, hồn ta vẫn đầy
Trăng còn che nửa bóng mây
Mà rừng lá nón đêm nay ngời ngời
Gặp nhau, đồng chí đây rồi!
Xôn xao hết đứng lại ngồi bên nhau
Chuyện nhà, Nam Bắc, trước sau
Mừng ra nước mắt, nên đau lại cười
Phải chi còn Bác vô chơi!
Bỗng nghe cháu nói... đất trời lặng thinh
Trông vời Đồng Tháp mông mênh
Mấy con thuyền ngược dòng kênh, nặng hàng
Sóng Tiền Giang gọi Hậu Giang
Có ai về đó, ta sang cùng về!
Hỡi người chị của Bến Tre
Cửu Long đồng khởi bốn bề đó chăng?
Miền Nam gan dạ ai bằng
Đội quân đầu tóc, khăn rằn vắt vai
Khăn rằn ai dệt cho ai
Sợ chi súng đạn, rào gai quân thù!
Ánh đèn soi giữa chiến khu
Mái đầu tóc bạc, võng dù hoa râm
Nhà anh lợp mái trung quân
Quan thềm sương nắng, đêm xuân ngày hè
Ngoài vườn reo một tiếng xe
Tiếng reo se sẽ, mà nghe rộn ràng...
Chân nhanh qua ấp qua làng
Đất còn nóng lửa Tràng Bàng, Củ Chi
Dang tay một với, xa gì
Sài Gòn ơi, lại phải đi bao ngày?
Lưới nào vây nổi chim bay
Chắc trong ấy nhớ ngoài này, chẳng yên!
Chia tay lưu luyến mắt nhìn
Sầu riêng bịn rịn nhớ miền Nam xa
Ta về mở rộng đường ta
Cho Nam với Bắc vào ra thêm gần
Hành quân nhẹ bước sang xuân
Chè xanh hoa nở trắng ngần đường xe...
Vượt Bù-gia-mập, Cao Lê
Qua Xê-rê-pôk, lại về Tây Nguyên
Tây Nguyên ơi! Bước truân chuyên
Tuổi trai ta đã từng quen chốn này
Ban-mê ngục sắt những ngày
Cũng con đường máu đi đầy năm nao!
"Đường lên Đak Sút, Đak Pao..."
Ngẩng trông núi dựng trời cao lạ lùng
Bao la đất mới một vùng
Dọc ngang thế trận, quân hùng là đây!
Thác Gia-ly trắng tầng mây
Ào ào, tưởng máy điện quay tưng bừng...
Gặp anh, mừng thiệt là mừng
Chào anh Núp của núi rừng tự do!
Rằng: Qua gió lớn mưa to
Lòng dân như nước Pa-cô càng đầy
Tây Nguyên gan góc, dạn dày
Như cây lim đứng, chẳng lay giữa ngàn.
Hỏi đâu giặc đóng, giặc càn?
- Nó như kiến lửa, kiến đàn chạy quanh
Nó leo lên ngon lên cành
Mình ôm lấy gốc, nó giành thử coi!
Một lời, nghe vút tiếng roi
Nghe sông gọi suối, nghe voi gọi bầy...
"Đường lên đỉnh núi Đak Lay
Heo heo gió lạnh, sương dày vắng chim"
Biết ai mà hỏi mà tìm
Con đường xưa của trái tim, đường này
Đường đi từ tuổi thơ ngây
Nửa vòng thế kỷ, hôm nay đường về...
Hương đâu thơm lựng rừng hè
Nhặt cành lá quế mà tê tái lòng
Trà My đấy, hỡi Trà Bồng
Có hay cây quế đợi trông tháng ngày?
Nâng cành quế héo trên tay
Càng thương quế ngọt quế cay cùng người!
Hội An, Đà Nẵng xa khơi
Ấy nơi mẹ ắm, ấy nơi mẹ nằm
Nhớ cồn cát trắng giăng giăng
Nhớ thuyền Bàn Thạch, nhớ trăng biển Hàn
Hẳn còn sóng gió gian nan
Bên vui rồi lại Đại An. Sơn Trà.
Sông Trà, sông Lại, sông Ba
Khu Năm dằng dặc lòng ta mọi miền
Vạn ngày, có buổi nào yên?
Cá ăn phải máu, chim quên lối vườn
Con người, như dãy Trường Sơn
Vững chân bám trụ, chẳng sờn óc gan.
Đạn bom, bão lụt, cơ hàn
Chết đi lại sống, hết tàn lại tươi
Thuỷ chung, vẫn đậm tình người
Cắn đôi hạt muối, chung đời cháo rau
Uống cùng viên thuốc chia đau
Quên mình chia lửa, cứu nhau chia hầm.
Hỡi em, dũng sĩ mười lăm
Trẻ thơ mà đã ngang tầm nước non
Hỡi ông, tuổi tám mươi tròn
Ngực phanh mĩ súng, tra đòn chẳng nao
Sống hiên ngang, sống thanh cao
Quê hương, biết mấy tự hào lòng ta!
Đường đi, như sự tình cờ
Con sông My, lại bây giờ lần theo
Vượt từ xưa, bước gieo neo
Cùng dòng thác ấy, ngủ treo đầu cành
Đọt lau, rau má vả xanh
Đói lòng, hát khúc quân hành vẫn vui.
Nhớ thương bạn, lại bùi ngùi
Nhớ làng Rô, nhớ người nuôi năm nào
Ghé thăm, lòng xót xa sao!
Bến sông lửa cháy, bom đào bãi lau
Hỏi Già, Già mất, còn đâu
Hỏi em, em đã từ lâu chết rồi!
Ôi! Làng Rô nhỏ của tôi
Cao cao ngọn núi, chiếc nôi đại bàng
Trăm năm ta nhớ ơn làng
Cánh tay che chở bước đường gian nguy
Thương em, cô gái sông My
Nắm xôi đưa tiễn anh đi qua rừng.
Anh đi, làng hỏi thăm chừng
Làng xưa, anh vẫn nhớ từng người xa
Hôm nay như trở lại nhà
Bữa cơm dưa muối cũng là liên hoan
Non cao rực rỡ ánh vàng
Đêm rằm vằng vặc bến Giàng trăng lên...
Con thuyền rời bến sang Hiên
Xuôi dòng sông Cái, ngược triền sông Bung
Chập chùng thác Lửa, thác Chông
Thác Đài, thác Khó, thác Ông, thác Bà
Thác bao nhiêu thác, cũng qua
Thênh thênh là chiếc thuyền ta trên đời.
Nỗi niềm chi rứa, Huế ơi!
Mà mưa xối xả trắng trời Thừa Thiên
Mưa từ biển nhớ mưa lên
Hay mưa từ núi vui trên A Sầu?
Nặng lòng xưa giọt mưa đau
Mát lòng nay trận mưa mau quê nhà
Mưa rào cho đất tươi da
Hố bom lấp loáng như là gương soi
Bãi sim, tà áo tím phơi
Con sông A Sá, tóc dài làm duyên
Rộn ràng tiếng hát thanh niên
Mải mê xếp đá mà quên ướt mình...
Hỡi anh lái trẻ vô tình
Dừng chân một chút mà nhìn quê tôi!
Có đâu đẹp vậy tuyệt vời
Trường Sơn lượn xuống hàng đồi thông reo
Dòng Hương nước biếc, trong veo
Gió khơi Bạch Mã, sóng đèo Hải Vân
Huế mình đẹp nhất lòng dân
Mùa Thu khởi nghĩa, mùa Xuân dậy thành
Ngày đi tóc hãy còn xanh
Mai về, dù bạc tóc anh cũng về
Nhớ ai khắc khoải chiều hè
Con chim cu gáy dốc Chè, nôn nao
Bàng hoàng... như giữa chiêm bao
Trắng mây Tam Đảo tuôn vào Trường Sơn
Dốc quanh sườn núi mưa trơn
Tưởng miền Nam đó, chập chờn hôm mai.
Đường đi... hay giấc mơ dài?
Nước non ngàn dặm nên bài thơ quê.
Bài thơ sô 8: Đường của ta đi
Tôi đã đi
Đường vào Nam
Đường đi đánh giặc
Tôi lại bay
Đường sang Tây
Từ biển Đông lên biển Bắc.
Giữa mùa thu
Trắng cánh hải âu, rừng phong vàng lá rụng
Tôi đi... như trong bóng tối, sương mù
Dữ dội chiến trường
Không tiếng súng.
Có gì mới, ở phương Tây ?
Có đêm và có ngày.
Có vàng và gót sắt
Có máu và nước mắt
Có những sói lang và có những anh hùng.
Đấu tranh nay là trận cuối cùng
Đoàn kết lại! Rồi ngày mai...
Tiếng hát đưa tôi đi suốt đường dài
Tiếng hát của những người cộng sản.
Tình thương ta mạnh hơn súng đạn
Mặc chúng muốn gì
Tôi đến đây cùng bạn
Đường ta, ta cứ đi!
Tôi đã đến Ham-bua, Đại hội Đảng tưng bừng phố cảng
Hùng vĩ dáng Tan-man, người cầm lái con tàu cách mạng
Tôi đã quen Mun-sen rắn rỏi, dịu dàng
Một "Hạt Dưa" cùng đời sống, hiên ngang.
Qua Fran-fua chói chang những cửa hàng rực điện
Tôi tìm Gớt trong đêm, ngôi nhà không ngọn nến.
Và ở đâu, Bê-tô-ven ơi, tiếng nhạc yêu đời
Cùng nâng tôi trên đôi cánh của Người
Đôi cánh Tự do và Dũng cảm.
Vui sao sáng thu nay, chiếc xe chạy như bay, qua sông Ranh xanh xám
Đưa tôi về tới thành Tr'ia
Về với một con người xưa kia
Đã trở thành nhân loại.
Kính chào Mác thân yêu, vĩ đại!
Hơn một thánh thần
Người làm ra ánh sáng
Cho trái đất, bình minh
Cho Việt Nam, chiến thắng
Cho mỗi chúng ta tin ở chính mình
Vì lẽ sống, hy sinh cho cuộc sống.
Đời, với Mác, là tình cao nghĩa rộng.
Xin cho tôi được ngợi ca Người
Dâng một vòng hoa cúc vàng tươi
Muôn lời cảm tạ.
Ôi, ta hiểu Mác còn đau trong dạ
Nỗi đau chung và nỗi đau riêng
Quê người đây còn mang nặng xích xiềng
Như lấy Chúa thiêng liêng chịu đóng đinh tội ác!
Rồi sẽ đến, ngày cuối cùng xử phạt
Tôi vẫn nghe tiếng hát của lương tâm
Tôi vẫn nghe những sức trẻ rì rầm
Như đuổi tuyết, đang nảy mầm hạt lúa.
Không muốn là đe, hãy là búa
Anh em ơi! Bất chấp gian nguy
Khoác vai nhau, ta bước lên đi
Đây là cuộc trường kỳ chiến đấu
Giữa chúng và ta. Giữa vàng và máu.
Đường bay vượt biển. Xuống Luân Đôn
Sương khói mênh mông một nỗi buồn
Không biết từ đâu? Hay vẫn vậy
Mấy trăm năm dằng dặc hoàng hôn...
Tôi bước đi, bàng hoàng trên hè phố
Giữa mùi xăng và những bóng ô đen
Nghe ngạt thở, như thiếu trời thiếu gió
Đường xa, đỏ mấy ngọn đèn.
Quảng trường Tra-fan-ga
Mấy con sư tử già
Vẫn nằm mơ giấc mơ của đá
Trước cổng Hoàng cung, vẫn đứng gác trang nghiêm hai chàng kỵ mã.
Ôi, nếu Sếc-xpia sống lại cùng ta
Có thể khác gì, những bi kịch hôm qua ?
Ta muốn viết cho đời ta bài ca Đại hội
Bài ca vui của ngày mai, gió nổi
Tan sương mù
Nước Anh ơi, quay sang trái, lên đường!
Ta muốn viết bài chén rượu đêm nay
Chén rượu thơm nồng, chén rượu cay đắng
Ta uống với anh em ta, những người thợ mỏ
Không muốn làm than, hãy làm lửa đỏ!
Tạm biệt! Đường ta, lại trở về
Tưởng chừng lâu lắm đã xa quê
Ngoảnh trông muôn dặm đường sương tuyết
Nhìn lại ta, xuân dậy bốn bề
Gióng đã gieo cho mùa gặt mới
Cái vui cứ nở tự lòng đời
Trường Sơn đã mở đường đi tới
Đường của ta đi, đến mọi người...
Bài thơ số 9: Toàn thắng về ta
Ôi, nỗi mừng dâng mọi nỗi mừng
Trào vui nước mắt cứ rưng rưng
Cả Việt Nam tiến công, cả miền Nam nổi dậy
Dồn dập tim ta, trăm trận thắng bừng bừng
Không, không phải thiên thần
Bước chân hài bảy dặm
Vẫn là Anh, anh Giải phóng quân
Vẫn đôi dép cao su, đánh giặc suốt ba mươi năm, lội khắp sông sâu rừng thẳm.
Thuở Anh đi, sắc nhọn ngọn tầm vông
Giản dị như chàng trai làng Gióng
Vũ khí, chính là Anh, lòng yêu thương mênh mông.
Vũ khí, chính là Anh, lửa căm hờn nóng bỏng.
Tổ quốc cho Anh dòng sữa tự hào
Thời đại cho Anh ánh sao trí tuệ
Không có gì quý hơn Độc lập tự do.
Khí phách Anh là Trường Sơn thanh cao.
Rất mãnh liệt và cũng rất dịu dàng,
tâm hồn Anh là muôn trùng sóng bể.
Giặc Mỹ kiêu căng, tưởng có thể ngủ yên trên giường vàng, đầu gối lên bom.
Nghe chúng ngáy đủ run - đã có dã man làm luật
Bông choàng dậy, bàng hoàng… Sắp tắt hoàng hôn
Người chôn chúng là Anh, anh Giải phóng quân Việt Nam, mũ tai bèo, chân đất
Xử phạt chúng là anh nhân danh tình thương và lẽ phải.
Có lẽ nào cuộc sống hết tuổi xanh ?
Hãy cứu những em thơ đang quằn quại ngày đêm trong sợ hãi.
Hãy cứu tiếng chim ca và trái chín trên cành.
Lịch sử sang xuân. Anh vào trận cuối cùng
Đại lộ Hồ Chí Minh, thác réo, quân đi cuồn cuộn.
Anh đánh như sét nổ, trời rung
Anh chuyển như lũ dông, bão cuốn.
Chặt Buôn Mê Thuật, rụng cả Tây Nguyên
Quét Huế - Thùa Thiên, đổ nhào Đà Nẵng.
Và Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên
Và Phan Thiết, Phan Rang, Đà Lạt, Nha Trang, lũ ngụy cuống cuồng, rũ rượi một màu tang cờ trắng.
Đường tiến quân ào ào chiến thắng.
Phía trước chờ Anh, người mẹ mong con.
Pháo hãy gầm lên, đỏ nòng bắn thẳng
Rộn rực xe tăng chồm tới Sài Gòn!
Ôi, buổi trưa nay, tuyệt trần nắng đẹp
Bác Hồ ơi! Toàn thắng về ta
Chúng con đến, xanh ngời ánh thép
Thành phố tên Người lộng lẫy cờ hoa
Cho chúng con giữa vui này được khóc
Hôn mỗi đứa em, ôm mỗi mẹ già
Như lòng Bác, mỗi khi Bác đọc
Đồng bào miền Nam, mắt kính bỗng nhoà.
Chúng con sẽ gấp trăm lần mạnh
Đứng gác biển trời tươi mát màu lam.
Bởi có Bác, từ nơi đây ra đi tìm đường kách mệnh.
Cho chúng con nay được trở về, vĩnh viễn Việt Nam!
Bài thơ số 8: Vui thế hôm nay
Ba mươi năm, trường kỳ kháng chiến
Ta đã đi. Và ta đã đến.
Thật đây rồi, hạnh phúc cầm tay
Độc lập-Tự do, từ nay vĩnh viễn.
Tôi nhìn lại, như đôi mắt trẻ thơ
Tổ quốc tôi, Chưa đẹp thế bao giờ!
Xanh núi, xanh sông, xanh đồng, xanh biển
Xanh trời, xanh của những giấc mơ...
Tôi bay giữa màu xanh giải phóng
Tầng thấp, tầng cao, chiều dài, chiều rộng
Ôi Việt Nam! Yêu suốt một đời
Nay mới đước ôm Người trọn vẹn, Người ơi!
Hùng vĩ thay toàn thân đất nước
Tựa Trường Sơn, vươn tới Trường Sa
Từ Trà Cổ rừng dương đến Cà Mau rừng đước.
Đỏ bình minh mặt sóng khơi xa.
Đã qua, thuở âm u bóng giặc
Trắng khăn tang, tàn lụi cỏ cây
Đã qua, nỗi đêm Nam ngày Bắc
Giữa quê hương mà như kiếp đi đày!
Ta đã thắng. Hãy thẳng đường đi tới
Lấp những hố bom, xoá mọi đau buồn
Từ tro bụi, ta lại xây dựng mới
Phố làng ta, và cả những linh hồn
Tôi lại mơ... Trên Thái Bình Dương
Tổ quốc ta như một thiên đường
Của muôn triệu anh hùng làm nên cuộc sống
Của tự do, hy vọng, tình thương...
Vui thế, hôm nay ngày mở hội
Bốn phương đưa bạn tới cùng ta
Tự hào thay, trái tim Hà Nội
Phải đây đường lịch sử ghé qua?
Xin dâng lên Bác một mùa hoa
Cả nước, anh em đẹp một nhà
Như khối hoa cương và cẩm thạch
Ngàn năm quanh Bác, bản hoà ca...
Bài thơ số 9: Bài ca quê hương
Ba mươi năm, trường kỳ kháng chiến
Ta đã đi. Và ta đã đến.
Thật đây rồi, hạnh phúc cầm tay
Độc lập-Tự do, từ nay vĩnh viễn.
Tôi nhìn lại, như đôi mắt trẻ thơ
Tổ quốc tôi, Chưa đẹp thế bao giờ!
Xanh núi, xanh sông, xanh đồng, xanh biển
Xanh trời, xanh của những giấc mơ...
Tôi bay giữa màu xanh giải phóng
Tầng thấp, tầng cao, chiều dài, chiều rộng
Ôi Việt Nam! Yêu suốt một đời
Nay mới đước ôm Người trọn vẹn, Người ơi!
Hùng vĩ thay toàn thân đất nước
Tựa Trường Sơn, vươn tới Trường Sa
Từ Trà Cổ rừng dương đến Cà Mau rừng đước.
Đỏ bình minh mặt sóng khơi xa.
Đã qua, thuở âm u bóng giặc
Trắng khăn tang, tàn lụi cỏ cây
Đã qua, nỗi đêm Nam ngày Bắc
Giữa quê hương mà như kiếp đi đày!
Ta đã thắng. Hãy thẳng đường đi tới
Lấp những hố bom, xoá mọi đau buồn
Từ tro bụi, ta lại xây dựng mới
Phố làng ta, và cả những linh hồn
Tôi lại mơ... Trên Thái Bình Dương
Tổ quốc ta như một thiên đường
Của muôn triệu anh hùng làm nên cuộc sống
Của tự do, hy vọng, tình thương...
Vui thế, hôm nay ngày mở hội
Bốn phương đưa bạn tới cùng ta
Tự hào thay, trái tim Hà Nội
Phải đây đường lịch sử ghé qua?
Xin dâng lên Bác một mùa hoa
Cả nước, anh em đẹp một nhà
Như khối hoa cương và cẩm thạch
Ngàn năm quanh Bác, bản hoà ca...
Bài thơ số 10: Với Đảng, mùa xuân
Thơ ơi thơ sẽ hát bài ca gì
Tôi muốn dắt thơ đi
Tôi muốn cùng thơ bay
Mùa xuân nay
Đến tận cùng đất nước.
Ôi! Mùa xuân bốn nghìn năm mơ ước
Hơn nửa đường đi, tôi đã biết đâu
Tổ quốc tôi rất đẹp, rất giàu
đẹp từ mái tóc xanh đầu nguồn Pắc Bó
Đẹp đến gót chân hồng đất mũi Cà Mau.
Xưa quê cha mà tôi nào được biết
Có Trường Sơn cao, có biển Đông sâu
Tuổi thơ ùa trong mưa dầm da diết
Cát truông dài nắng bỏng lưng trâu...
Đảng dạy tôi biết ngẩng đầu, đứng dậy
Vững hai chân, đứng thẳng, làm người
Tôi đi tới, với bạn đời, từ ấy
Đến hôm nay, mới thấy trọn vùng trời!
Đâu phải đường xanh. Đường qua máu chảy
Năm mươi năm, máu đỏ thành hoa
Cuộc sinh nở nào đau đớn vậy ?
Rất tự hào, mà xót tận trong da.
Giặc đã diệt. Còn ta, vĩnh viễn
Cả những người vắng bóng hôm nay
Ôi, nếu Bác...
Không, Bác vẫn đời đời hiển hiện
Người vẫn hằng dìu dắt chúng con đây!
Vĩnh viễn cùng ta, những gì còn, mất
Những yêu thương, căm giận. buồn lo
Những tiếng hát và những dòng nước mắt
Cho núi sông này độc lập, tự do.
Việt Nam!
Người là ta, mà ta chưa bao giờ hiểu hết
Người là ai ? Mà sức mạnh thần kỳ
Giữa cái chết, không phút nào chịu chết
Lửa quanh mình, một tấc cũng không đi!
Sống cho ta, sống cả cho người
Là trái tim, cũng là lẽ phải.
Việt Nam ơi!
Người là ai ? Mà trở thành nhân loại.
Không chỉ hôm qua
Hôm nay, mãi mãi
Đất nước này vạn đại tươi xanh
Như rừng đước, cháy rồi, lại mọc
Tràm lại ra hoa cho ong mật đu cành.
Ngút mắt trông
Biển lúa mênh mông
Sông nước Cửu Long dào dạt
Dừa nghiêng bóng mát
Thơm ngọt xoài ngon.
Tươi rói đất son
Rừng cao su xanh thẳng tắp
Bắp mẩy, mía giòn.
Bát ngát Tây Nguyên vẫy gọi
Nào trai tài gái giỏi
Lại đây!
Khai phá, dựng xây
Trên trận địa năm xưa, rạch những đường cày mới
Thời gian không đợi
Cả trời đất vào xuân, cùng ta đồng khởi
Cho những mùa gặt lớn mai sau
Phải nhanh chân từ những bước đầu.
Tổ quốc ta phải giàu, phải mạnh
Ta sẽ đi, như lao vào trận đánh.
Đường Hồ Chí Minh rộng mở, thênh thang
Ta phải thắng thiên nhiên, và thắng cả chính mình
Cho chủ nghĩa xã hội hoàn toàn thắng lợi.
Hãy bước tới.
Từ đỉnh cao này vời vợi
Đến những chân trời xa...
Hạnh phúc ở mỗi bàn tay vun xới
Mỗi nụ mầm nở tự lòng ta.
Xứ sở mình có đủ nắng quanh năm
Cuộc sống ấm ân tình, với Đảng
Lớn khôn chung, một sẽ hoá thành trăm
Đời rạng rỡ, mỗi con người tự sáng.
Phải thế chăng, hỡi mùa xuân hùng tráng
Mà tuyến đường Thống Nhất nổi còi vang
Mà Nam Bắc hoà sắc màu duyên dáng
Đầu mạ non xanh, đầu lúa chín vàng.
Lịch sử sang trang.
Đại hội Đảng mở mùa vui. Phơi phới
Từ chiến trường ra, ta xốc tới công trường
Người chiến thắng là người xây dựng mới
Anh em ơi
Tất cả lên đường.
Một tiếng đờn
Bài thơ số 1: Một khúc ca
Có đêm mãi chập chờn mơ ước
Lại buâng khuâng... Tự hỏi, mình sau trước
Cho cuộc đời, cho Tổ quốc thương yêu
Ta đã làm gì? Và được bao nhiêu?
Nước độc lập, tự do, dân no ấm học hành
Một đời Bác, chỉ lòng ham muốn ấy
Có lẽ hôm nay, giữa giấc yên lành
Người vẫn nghĩ... Như Người hằng sống vậy.
Nhớ buổi sáng Sài Gòn giải phóng
Người anh xuống sân bay, giang hai tay ôm cả miền Nam
Mắt cười tươi mà giọng trầm nóng bỏng:
Chớ say sưa... Nhiều việc phải làm!
Trưa tháng Năm, vừa nắng vừa mưa
Đường phố hát, nửa mừng nửa tủi
Một ngày vui đổi bao nỗi đau xưa
Hỡi em bé lang thang tóc vàng gió bụi!
Nhớ buổi chiều về thăm quê đồng khởi
Sông rạch Mỏ Cày, xúm xít thuyền ghe
Các má già Bến Tre cứ cầm tay, hờn dỗi:
Tưởng tụi bay quên lối xóm, không về!...
Đêm Vĩnh Kim, anh tìm em, Hồng Gấm
Đường vào thôn, cỏ lấp bom mìn
Người cha kể chuyện con, bữa cơm đèn đầm ấm
Tấm ảnh em đây, hai con mắt đang nhìn...
Vâng, anh hiểu, đang nói gì, đôi mắt
Mắt những người đã nhắm, vì ta
Cả bàn tay của những mẹ già
Bàn tay đã cho ta, tất cả.
Nếu là con chim, chiếc lá,
Thì con chim phải hót, chiếc lá phải xanh.
Lẽ nào vay mà không có trả
Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình?
Tôi lại đi, như buổi đầu, tươi trẻ
Sức căng đầy máu thịt Việt Nam
Như có cánh bay, lên rừng, xuống bể
A! Biết bao công việc phải làm!
Nổi trống lên! Ta hát bài ca Kẻ Gỗ.
Cho nước hồ dâng, đẹp nước Hồng Lam
Tội nghiệp ông cha truyền kiếp hãi hùng những quyền ma, oai hổ
Con cháu lớn rồi, sắp xếp lại giang san!
Chặn sông Đà, ta làm ra thác điện
Cho sáng núi rừng, sáng đến mai sau.
Sắt Thái Nguyên, hãy làm ra thép luyện
Cho tay ta vươn tới mạnh giàu!
Lại hành quân như năm nào đánh Mỹ
Những sư đoàn, không súng, lại xung phong
Ta sẽ thắng, như những chàng dũng sĩ
Biến hoang vu thành cơm áo, hoa hồng,
Và biển gọi... Đã bao giờ biển gọi?
Thương Nguyễn Du xưa mỏi mắt buồn trông
Ta sẽ ra giữa đại dương, đường đường bờ cõi
Cho con cá, con tôm được trở về với sóng biển Đông!
Ta sẽ xây, phải không nhà kiến trúc
Đất nước ta rất to đẹp, đàng hoàng.
Làng phố sáng như gương. Mặt trời soi hạnh phúc
Soi cả tâm hồn ta trong trẻo, nhẹ nhàng.
Ôi! Sống đẹp là thế nào hỡi bạn?
Bữa cơm dù dưa muối đầy vơi
Chân lý chẳng bao giờ đổi bán
Tình thương vô hạn để cho đời.
Mẹ Suốt ơi!
Giữa bom rơi, đạn nổ
Giữa sóng lớn, gió to
Ngực huân chương, mẹ vẫn chèo đò
Không chịu nghỉ. Ai ngăn cứ nói:
Tui già rồi, có chết khỏi lo
Bọn trẻ sống, còn tay bắn giỏi!
Và mẹ ngã
Bên bờ sông khói lửa.
Và em nữa
Lưng đèo Mụ Giạ.
Ai biết tên em?
Chỉ biết cô gái nhỏ anh hùng
Sống chết từng đêm
Mà lòng thanh thản lạ:
Đâu phải hy sinh. Em vinh dự vô cùng!
Tổ quốc ta!
Muôn nghìn sức mạnh,
Như hôm qua lao vào trận đánh
Ta sẽ đi.
Đi tới những ngày mai
Như một đoàn quân
Bước thẳng, bước dai.
Như một khúc ca xuân
Của một mùa xuân lớn.
Bài thơ số 2: Phút giây
Tưởng đâu quên mất Thơ rồi
Tạm yên chút việc, lại ngồi với Thơ...
Mùa đông hết tự bao giờ
Mải mê ngày tháng, ai ngờ đã xuân!
Đường dài chưa lúc dừng chân
Ba mươi năm lẻ, gian truân dạn dày
Dập dồn gió bắc, gió tây
Sóng to biển cả, một tay chống chèo.
Mười lăm năm ấy, thân Kiều
Lênh đênh mệnh bạc, tình yêu khôn đầy.
Nghĩ mình phận rủi duyên may
Qua phong trần, lại càng say lòng người.
Nước non càng đẹp, càng tươi
Sức xuân như tuổi hai mươi mặn nồng.
Dù ai quay hướng đổi dòng
Con thuyền ta, với cờ hông, cứ đi!
Vẫn là ta đó, những khi
Đầu voi ra trận, cứu nguy giống nòi
Vẫn là ta đó, giữa đời
Long lanh một chiếc gương soi nhân tình.
Bốn nghìn năm, bước trường chinh
Vẫn ung dung cuộc hành trình hôm nay
Mặc ai lòng dạ đổi thay
Việt Nam, vẫn trái tim này nguyên trinh.
Phút giây... Thơ chuyện với mình
Trông ra mây nước bồng bền Hồ Tây
Nắng bừng xanh lộc hàng cây
Ám sao, rạo rực chim bay... Lên đường!
Bài thơ số 3: Mừng bạn mừng ta
Chưa phải tết. Mà hoa đào rộ nở
Ào ào Xuân. Hớn hở từng giờ
Xứ sở mình lạ thật. Cứ như mơ
Đã biết trước, vẫn bất ngờ vui tới.
Lụt bắc lụt nam. Máu đầm biên giới
Tay chống trời. Tay giữ nước. Căng gân
Chẳng hề chi. Cách mạng đâu cần
Lòng sẵn mở. Và chân sẵn bước
Cho ngày mai nay, rộn ràng cả Nước
Mở hội mừng Xuân. Mừng bạn. Mừng ta.
Quên hết cực rồi. Trời đất đầy hoa
Bữa rau muối, mà mặt người rạng rỡ.
Chúng con lại đến nơi Người ở
Bác Hồ ơi! 79 xuân này
Như Người hằng sống vậy, đâu đây
Thế là tốt. Người vui, bảo thế.
Ba khúc sông, chung một dòng
Tựa lưng nhau, cùng cội rễ
Tổ ba người, dời non lấp bể
Chào ngày mai, nam bắc tây đông!
Bài thơ số 4: Mừng thọ bác Nguyễn Phan Chánh
Tám mươi mà vẫn xuân xanh
Nâu sồng mà lại nên tranh yêu đời
Trăm năm đẹp mãi tinh người
Trăng lu trăng tỏ, càng tươi bút thần.
Phải chăng lòng sạch bụi trần
Mát trong làn nước, trắng ngần làn da...
Mừng ông, chén rượu gọi là!
Bài thơ số 5: Một nhành xuân
Vâng, xin kể cùng Xuân đồng chí
Chuyện riêng chung, một cuộc đời bình dị
Năm 20 của thế kỷ 20
Tôi sinh ra. Nhưng chưa được làm người
Nước đã mất. Cha đã làm nô lệ.
Ôi những ngày xưa... Mưa xứ Huế
Mưa sao buồn vậy, quê hương ơi!
Ngẩng đầu lên, không thấy mặt trời
Đất lai láng những là nước mắt...
Có lẽ vậy thôi... Tôi đã trôi như con thuyền lay lắt
Trên dòng sông mù sương
Tôi đã khô như cây sậy bên đường
Đâu dám ước làm hoa thơm trái ngọt
Tôi đã chết, lặng im, như con chim không bao giờ được hót
Một tiếng ca lảnh lót cho đời
Nếu chậm mùa xuân ấy, em ơi!
Từ vô vọng, mênh mông đêm tối
Người đã đến. Chói chang nắng dội
Trong lòng tôi. Ôi Đảng thân yêu
Sống lại rồi. Hạnh phúc biết bao nhiêu!
Xóm thợ đói nghèo cùng tôi kết bạn
Leo lét đèn khuya. Sáng từng chữ Tuyên ngôn Cộng sản
Bàng hoàng nghe Mác gọi xung thiên
Sang sảng Lê-nin... Giành lấy chính quyền!
Tưng bừng trái đất hồi sinh
Mở bình minh
Dáng Liên Xô lồng lộng.
Và nhân loại dần dần chuyển động
Tất cả đòi giải phóng
Việt Nam ơi!
Đến cùng tôi, rọi sáng chân trời
Những anh chị rất hiền, giản dị
Ôm hôn tôi, và gọi tôi “đồng chí”
Cái hôn say hơn mọi tình yêu
Nâng hồn tôi như gió nâng diều
Tên gọi mới của con người đứng thẳng
Tiếng chào mới của con người quyết thắng
Hết nỗi buồn cay đắng, từ đây...
Mẹ của con! Hơi ấm những ngày
Thuở bé thơ, mẹ hằng chăm chút
Con sẽ đem cho những em côi cút
Cho những ai khao khát tình thương
Cho những ai vất vưởng, thiếu quê hương
Cùng ngọn lửa của niềm tin, hy vọng.
A! Cuộc sống thật là đáng sống
Đời yêu tôi. Tôi lại yêu đời
Tất cả cùng tôi. Tôi với muôn người
Chỉ là một. Nên cũng là vô số!
Dậy lên, hỡi đồng bào đau khổ!
Đất nước này phải thơm lúa thơm hoa
Dân tộc này sẽ là một bài ca
Của nhân nghĩa bốn nghìn năm toả rộng.
Tôi hát lớn. Và trái tim sôi nóng
Đẩy tôi đi cùng sóng người đi
Cờ đỏ bay cao. Sức mạnh thần kỳ
Qua lửa máu. Không thể gì ngăn nổi.
Nhớ làm sao bao nhiêu đèo suối
Kể làm chi, mấy tuổi đường đời
Có ai đo được sức trẻ hai mươi
Có ai tính được lòng người đầu bạc?
Chỉ biết vậy, từ khi ta có Bác
Đảng cùng ta, như cội liền cành
Là mùa xuân vô tận, lá tươi xanh
Một lá rụng, lại trăm mầm lộc mới
Trong bão táp, vẫn hiên ngang, phơi phới
Chúng ta đi. Nhìn tới tương lai...
Đến hôm nay. Trời rộng biển dài
Ta lại ngắm núi sông ta hùng vĩ
Rũ sạch máu và bùn dơ giặc Mỹ
Dáng thanh xuân hồng nắng Thái Bình Dương
Mà rưng rưng muôn nhớ ngàn thương...
Ôi Tổ Quốc!
Tự hào thay ngọn đuốc
Của lương tâm
Đời đời cháy sáng.
Xin dâng tấm lòng ta ơn Đảng
50 năm
Đêm hoá trăng rằm
Tỏ mặt người, mặt đất.
Mặc chúng nó, lũ sói beo bầm gan tím mật
Nanh vuốt bay sẽ đào huyệt chôn bay
Chắc tay cày và chắc súng trong tay
Thép xây dựng cũng là gươm giữ nước.
Vững thế trận, ta lên phía trước
50 triệu nhân dân
50 triệu anh hùng
Như hôm nào, dáng Bác vẫn ung dung
Đường hoàng, tiến bước!
Lạ lùng chưa
Ta sống thật đây, gian khổ đêm ngày
Mà cứ tưởng bay trong mơ ước.
Bữa cơm khoai, ít cá nhiều rau
Mà ngăn sông làm điện, khoan biển làm dầu
Chân dép lố
Mà lên tàu vũ trụ.
Đời vui thế khi ta làm chủ
Anh em ơi, đồng chí mình ơi!
Trẻ lại rồi thế kỷ 20
Và trẻ mãi, mỗi người
Một nhành xuân, của Đảng.
Bài thơ số 6: Bài thơ đang viết
Bài thơ chưa kịp viết. Mùa xuân
Đã đến quanh ta khác mọi lần
Như tự lòng người, xanh lộc mới
Đất trời phơi phới nét thanh tân.
Có gì hớn hở ở bàn tay
Vun xới vồng khoai, khóm lúa này
Sương giá đã thơm mùa gặt hái
Riêng chung cùng một, trái tràn đầy.
Có gì bay bổng ở chân đi
Tới những ngày mai, thoát sức ỳ
Xông sáo dọc ngang vào trận lớn
Một thành trăm, sức mạnh thần kỳ.
Có gì như bản nhạc hân hoan
Mỗi phím dây rung một tiếng đàn
Có gì như mở tung đôi cánh
Vượt không gian, vượt cả thời gian!
Ôi! phải chi đâu những lá vàng
Còn rơi, mà nghẽn lối xuân sang ?
Xôn xao mây động vang rừng núi
Rẽ sóng tàu ra nắng đại dương...
Bài thơ đang viết... Biết chưa xong
Cuộc sống đang dâng tràn mênh mông
Bài thơ của mọi người đang viết
Cho những mùa xuân sáng Lạc Hồng!
Bài thơ số 7: Đêm cuối năm
Đêm cuối năm. Riêng một ngọn đèn
Dở hay, khôn dại những chê khen
Làm ăn, hai chữ, quen mà lạ
Thế cuộc, nhân tình, rõ trắng đen.
Gỡ lối “bao” xưa, người mọc cánh
Được mùa “khoán” mới, đất lên men.
Tự cường mới biết ai gan góc
Luồn lọt hay chi phận yếu hèn.
Cách mạng, mừng thêm vai gánh vác
Hư danh, chừng bớt kẻ đua chen?
Dòng đời cứ chảy, tan bèo bọt
Thế trận lòng dân dậy tiếng kèn!
Bài thơ số 8: Sáng đầu năm
Sáng đầu năm. Cao hứng làm thơ
Mênh mông trời nắng trắng phơ phơ
Như tờ giấy mới... Xuân đang vẽ
Những nụ mầm non, những dáng tơ
Dược mạ rờn xanh, nhanh kịp cấy
Nghé mê mùi cỏ, ọ đầu bờ
Vườn ai lối xóm, cam vàng rộm
Thơm tận lòng ta, trái ước mơ...
Bài thơ số 9: Màu tôi yêu
Nếu là hoạ sĩ
Màu tôi yêu là những màu xanh
Của núi sông, trời biển trong lành
Đằm thắm màu xanh nghìn năm đất nước
Lửa chiến tranh không thể nào đốt được
Bão đại dương vần vụ, chẳng làm tan.
Máu có rơi, nước mắt có tràn
Màu xanh lại càng tười, càng mát
Màu xanh bình yên, màu xanh bát ngát
Ôi! Màu xanh thăm thẳm của hồn ta
Việt Nam! Việt Nam, màu xanh hát ca...
Bài thơ số 10: Làng Thượng
Nhớ đường, chạy xuống Nga Sơn
Về thăm làng Thượng, vừa hơn nửa đời
Ngày xưa ấy, tuổi đôi mươi
Như chim bạt gió tìm nơi náu mình.
Đồng chua ruộng trũng lầy sình
Mà lòng người lại ơn tình ngọt thơm
Dành cho củ sắn miếng cơm
Dành cho tấm chiếu ổ rơm ấm cùng.
Hôm nay vui sướng lạ lùng
Chiều xanh bát ngát một vùng lúa xuân
Trở về xóm cũ quen thân
Mái đầu ngả bạc mà chân bồn chồn
Bạn già ra đón đầu thôn
Bốn mươi năm… biết mấy hôn cho vừa!
Cười khà… Vẫn vậy, như xưa
Thương dân thương nước nên chưa thấy già.
Mừng nhau không rượu không hoa
Cùng nhau chén nước vườn nhà chè tươi
Tạm chia tay, chẳng muốn rời
Buâng khuâng trông lại bạn đời, chiều sương...
Hy vọng rằng với những bài thơ ThuThuatPhanMem.vn đã tổng hợp được sẽ giúp các bạn độc giả thư giãn và cảm thấy thoái mái sau những bận rộn của công việc và đừng quên để lại bình luận bên dưới để chúng tôi biết bạn đã đọc bài viết nhé.